ریشه‌‌های تساهل در اندیشه‌‌های مدنی و اخلاقی «اخوان‌الصفا»

تساهل یکی از وجوه برجسته اندیشه‌‌ها و آموزه‌‌های جمعیت «اخوان‌الصفا و خلان‌الوفا» (دوستان صمیمی و باوفا) که حدود هزار سال پیش در دوران شکوفایی تمدن اسلامی ظاهر شدند محسوب می‌شود. تساهل و مدارای اخوان در پژوهش‌هایی که درباره آنان در داخل و خارج از کشور انجام شده و مورد توجه قرار گرفته اما ریشه‌‌های این رویکرد اخوان که قرن‌‌ها قبل از مطرح شدن این مباحث در غرب ظهور و بروز یافته، مغفول واقع شده است. در این پژوهش تلاش برای بازشناسی ریشه‌‌ها و آبشخور‌های این وجه برجسته فکری آنان به عمل آمده است. در این مقاله کوشش شده ضمن معرفی اجمالی این نحله فکری و کمتر شناخته شده به این پرسش نوآورانه پاسخ داده شود که ریشه‌‌ها و عوامل تساهل اخوان‌الصفا از چه مصادر و منابعی سرچشمه گرفته است؟ لازم به ذکر است که از روش توصیفی و تفسیر متون در این پژوهش استفاده شده است.