تحلیل جامعه‌شناسانه وقوع انقلاب اسلامی؛ با تاکید بر نظریه محرومیت نسبی تد رابرت گر و اندیشه‌های امام خمینی(ره)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
امام‌جمعه‌زاده جواد ,ابراهیمی علی
|
|
منبع
|
دانش سياسي - 1395 - دوره : 12 - شماره : 23 - صفحه:27 -60
|
|
|
|
|
چکیده
|
بررسی تحولات و وقایع ایران قبل از انقلاب اسلامی، مبیّن این قضیه است که سیاست‌‌های توسعه‌زا و شبه‌مدرنیسم پهلوی به‌جای هدف قرار دادن رضایت اجتماعی و رفاه اقشار مختلف جامعه، درصدد ضربه زدن و ادغام اجباری سیاسی آن‌ها گام برمی‌داشت. این بررسی با تمسّک بر چارچوب نظری محرومیت نسبی نمایان می‌سازد که جهت‌گیری‌‌های کلی سیاست‌‌های رژیم پهلوی از دهۀ 1330، در آنچه می‌توان از آن به‌عنوان مشکل «تلۀ بنیان‌گذار» یاد کرد، باعث محرومیت نسبی مردم شده که زمینه را برای نارضایتی و خشم آن‌ها، به‌عنوان شرط لازم برای وقوع انقلاب فراهم می‌کرد. با توجه به عدم تناسب میان دولت و جامعه، دیدگاه تجددگرایانه اسلامی امام خمینی(ره) به‌مثابه شرط کافی، زمینه را برای وقوع انقلاب سیاسی در جهت سمت‌گیری استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی موردنظر مردم در یک ائتلاف چندطبقه‌ای به وجود آورد. بدین‌سان مقاله حاضر به روش کیفی و با رویکرد توصیفی تحلیلی، ابتدا به تشریح نارضایتی و ناکامی اقشار جامعه در قالب محرومیت نسبی می‌پردازد. سپس تلاش می‌کند تا به ارائه تحلیلی از منظر جامعه‌شناسی سیاسی در ارتباط با منشا و علل این نارضایتی در دورۀ پهلوی دوم مبادرت ورزد. در نهایت نشان داده خواهد شد که دیدگاه متجدّدانه اسلامی امام خمینی(ره) به‌مثابه کنش‌یار و سیاستمداری پساحیاتی به ترسیم انقلاب سیاسی همّت گماشته است.
|
|
کلیدواژه
|
رژیم پهلوی، محرومیت نسبی، تلۀ بنیان‌گذار، امام خمینی(ره)، وقوع انقلاب اسلامی
|
|
آدرس
|
دانشگاه اصفهان, گروه علوم سیاسی, ایران, دانشگاه اصفهان, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
a_ebrahimia@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|