ساماندهی ارزیابی سیاست‌های عمومی‌ در جمهوری اسلامی ایران

در این مقاله، در چارچوب یک پژوهش تحلیلی اکتشافی و با بهره‌گیری از روش نهادی تلاش می‌شود الگویی برای ساماندهی ارزیابی سیاست‌های عمومی در نظام دیوانی سیاسی ایران طراحی شود. این الگو نگرش سیستمی و کل‌گرا داشته و با اقتباس از نظریۀ هاولت و رامش، سه حوزۀ معطوف به مردم و نهادهای مدنی، معطوف به تخلفات، و معطوف به کمیت و کیفیت تحقق و نتایج سیاست‌ها را از یکدیگر تفکیک می‌کند. سپس در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به ساماندهی نهادهای کلان ذی‌ربط در این سه حوزه پرداخته و نقش‌ها و مسئولیت‌های آن‌ها را مشخص می‌کند. الگوی پیشنهادی نظام ارزیابی سیاست‌های عمومی ارزیابی سیاست‌های کلی، تقنینی و عملیاتی (طرح‌ها و برنامه‌های دولت) در سطح ملّی را در بر می‌گیرد. این نظام نوع گزارش‌های ارزیابی و چارچوب زمانی گزارشگری آن، متولی، مجری و ناظر آن‌ها، و مدل‌ها و روش‌های انجام ارزیابی را پوشش می‌دهد. خروجی این نظام، گزارش‌های نه‌گانۀ ارزیابی سیاست است که باید به انتشار عمومی برسند. الگوی پیشنهادی نظام ارزیابی سیاست‌های عمومی بر استفاده از توان بخش خصوصی و عمومی غیردولتی و اجتناب از توسعۀ تشکیلاتی نهادهای ارزیاب تاکید دارد.

Regulatory Assessment of Public Policies in the Islamic Republic of Iran

This paper is an analytical exploratory study which applies institutional method to propose a model for the improvement of the public policy evaluation applicable to the political administrative system of Iran. A systemicholistic view was employed to organize this model moreover, by adopting the model proposed by Hawlett and Ramesh three fields are defined that include as follows: people and civil institutionsoriented, law violationoriented and the quantity and quality of the policies’ achievement and resultsoriented. It also organizes macroinstitutes that are related to these three fields and defines their functions and duties in line with The Constitution of Iran. The model of public policy evaluation system proposed in this paper includes grand policies, legislative policies and functional policies (i.e. the state’s plans and programs) on a national scale.Our proposed system includes different types of evaluation reports, their time frames, administrators, executors and evaluation methods. Nine policy evaluation reports are the output of this system which ought to be publicly published. Our proposed model of the public policy evaluation system highlights the application of nongovernmental private and public sections and the avoidance of the organizational development of evaluative institutes.