منافع ملی و عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای

سازمان همکاری شانگهای به‌عنوان نمونه بارزی از منطقه‌گرایی نوین در آسیا، با هدف حل‌وفصل اختلافات مرزی و تقویت اعتماد متقابل میان اعضاء به وجود آمد که تدریجاً منجر به توسعه سازمان و توجه آن به موضوعات اقتصادی و بازرگانی و... گردید. ایران هم در سال 2004 عضو ناظر این سازمان منطقه‌ای شده و با توجه به این مسائل، مقاله حاضر با استفاده از رویکرد نظری منافع ملی و همگرایی و استعانت از روش توصیفی تحلیلی مترصد پاسخ به این سوال است؛ اهداف و منافع ایران در عضویت دائم سازمان همکاری شانگهای چیست؟ این مقاله عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان را، منوط به موضع مثبت اعضا به‌ویژه روسیه و چین به‌عنوان موتور محرکۀ سازمان می‎داند و این گزاره را فرض می‌گیرد که استراتژی جمهوری اسلامی ایران در راستای سیاست‌های همکاری منطقه‌ای، کسب فرصت‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی و هم‌چنین بالا بردن قدرت چانه‌زنی در برابر غرب است؛ که ازجمله دلایل و منافع اصلی علاقه‌مندی ایران برای عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای بوده است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهند که عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، فرصت‌ها و دستاوردهای زیادی برای ایران در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، سیاسی، امنیتی و فرهنگی داشته است و با توجه به پتانسیل و توانمندی‌های ایران، بر پیوند استراتژیک ایران و سازمان فوق‌الذکر افزوده شده است که با توجه به دگرگونی‌های بین‎المللی، ایران می‌تواند از پتانسیل‌های سازمان برای تامین منافع ملی و ارتقاء جایگاه خود در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی در راستای اهداف چشم‌انداز بیست‌ساله گام بردارد.

National interest and Iran's membership in the Shanghai Cooperation Organization

The Shanghai Cooperation Organization as an example of the new regionalism in Asia, in April 1996 to join Russia, China, Central Asian states (except Turkmenistan) and observer status of Iran, India, Mongolia and Pakistan was formed. It seems that the primary purposes of the organization were resolving border disputes and strengthening mutual trust and good neighborly relations between members of the belt, which gradually led to the gradual development of the organization and its attention to issues of economic and business. This paper describes important aspects of the Shanghai Cooperation Organization and seeks to answer the question of what Iran can benefit from full membership in the Shanghai Cooperation Organization and in this way, what opportunities and challenges to be confronted? This paper assumes Iran's permanent membership in an organization as subjected to a positive stance of Russia and China as the driving engine of the organization's members, and regards it in line with the strategy of the Islamic Republic of Iran, the policy to gain the opportunity, security, economic, commercial, cultural, and also enhancing the bargaining power of the West. These are among the main reasons for the Iran’s interest in full membership of the Shanghai Cooperation Organization.