پیشگویی و طالع‌بینی در متون ایرانی دورۀ میانه

باور به نیروی جادویی نهفته در اجزاء هستی امری است که تنها به بشر بدوی در دوران کهن متعلق نبوده است و انسان‌ها در طول تاریخ تا‌ به ‌امروز همواره به جانمندانگاری1 و طلسم2 معتقد بوده‌اند. از زمان‌های بسیار دور، انسان می‌پنداشته است بعضی از اجسام، حیوانات و اجرام سماوی قدرتی نهفته دارند؛ زیرا با دانش ناقص‌اش امکان شناخت قوانین علمی ‌حاکم بر جهان را نداشته است. لذا به‌ناچار برای توجیه یا یافتن علت و درمانی برای ناگواری‌های زندگی، یا مانع‌شدن از آن‌ها، باور به دخل و تصرف قدرت‌های ناشناختۀ جادویی بر زندگی روزمرهرا در ذهن خویشتن بارور ساخت و خود را به تطبیق امور ریز و درشت زندگی با چنان باورهایی ملزم کرد. در ایران باستان و درپی آن در ادیان ایران پیش از اسلام، مانند سایر ادیان بسیاری از باورهای خرافی زیر سایۀ دین، رنگ مشروعیت به خود گرفته بودند و باور بهتاثیرات ستاره‌ها و سیارات بر روزها و سال‌ها و انواع فال و طالع‌بینی امری متداول بوده و گاه به‌عنوان پاره‌ای از مناسک دینی ترویج می‌شده است. در این پژوهش با بررسی متون ایرانی دورۀ میانه، انواع پیشگویی بررسی خواهد شد، ازجمله پیشگویی به‌وسیلۀ الهامات، تاثیرات ستارگان و سیارات بر روزها و سال‌ها و باید و نبایدهای روزها، و متون فال و ‌طالع‌بینی برگرفته از کتاب خطی فالنامۀ زرتشتی شامل: فال اعداد 15، فالنامۀ جاماسب حکیم و فال انامل. بدین‌ترتیب، تاثیر شگرف باور به جادو در هر لحظه از زندگی مردم ایران پیش از اسلام مشخص می‌گردد.

Prediction and Astrology in the Middle Persion Texts

It was not just the uneducated human in ancient times who believed in an invisible magic powers in the world, and people have always believed in “ANIMISM” and “FITSH”. From many long time ago, people used to think that some objects, animals, and sky and stars have these invisible magic powers.  Because of his little amount of knowledge, he had no chance of understanding the scientific rules that run the world. So he began to believe       in the influence of these invisible magic powers over his daily life in order to make reason for bad events of his life or even to prevent them. He had to adjust every little things of his life to these believes. In Iranian religion before Islam, like other ancient religions, many superstitions looked legal and rightful, and also believing in the influence of sky and stars on days and years;  in astrology, and in prediction  was very usual.  In this research, different kinds of prediction  according to the middle Persian texts will be studied: prediction based  on inspiration, influence of sky and stars on days and years, the things that should be done and not should be done on specific days, soothsaying texts based on numbers in a Zoroastrian Omen Manuscript, including: the  number omen with numbers15, the omen of JAMASP E HAKIM, and omen of ANAAMOL.