بررسی جادوی مجاورت در امثال عامیانه

مَثَل‌ها که از بیت، مصراع، جملات موجز استعاری و بیشتر آهنگین تشکیل می‌شوند، یکی از انواع ادبی زبان فارسی هستند. یکی از دلایل رواج امثال، دلالت آنها بر اندیشه یا تجربه‌ای کلی و فراگیر در کوتاه‌ترین عبارات است. افزون‌بر‌این، عامل موسیقایی (استفاده از توازن‌های صوتی در کلام) نیز در پرورش و رواج مَثَل تاثیر شگرفی دارد و موجب لذت شنونده و جادوی کلام می‌شود. گاه عامل موسیقایی چنان قوی است که حافظه جمعی جامعه، بی‌توجه به معنا و مفهومِ پاره‌ای از واژه‌ها در کنار هم از آهنگ و موسیقیِ موجود در آن‌ها لذت می‌برد. شفیعی‌ کدکنی از این مسئله با عنوان «جادوی مجاورت» یاد می‌کند. در تحقیق پیشِ رو، از این زاویه، کتاب داستان‌نامهبهمنیاری که مشتمل بر شش هزار مَثلِ جمع‌آوری‌شده از منابع گوناگون است، بررسی شده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد که حدود پنجاه مَثل از این کتاب از انواع توازن های موسیقایی بهره‌مند هستند و صنایعی مانند سجع متوازی، جناس، واج‌آرایی و تکرار، بیشترین سهم را در آهنگین‌شدن امثال دارند. همچنین در این بررسی با ارائۀ نمونه‌های متعدد، نظریۀ شفیعی کدکنی دربارۀ شکل گیری برخی از امثال بر اساس جادوی مجاورت، اثبات می شود.

Study of Magic Vicinity in Folk Proverbs

Since, proverbs are composed of bits, line, concise sentences andmusical metaphor: they are considered a type of Persian literature.One of the reasons for the spread of proverbs is that they indicate thegeneral and pervasive thought or experience in the shortest terms. Inaddition, the music (the use of the balance of sound in speech) has abig impact on the development and spread of proverbs, and causes thelistener to enjoy the magical word. Sometimes, the music is so strongthat the collective memory of the community, regardless of themeaning of some words, enjoys the harmony and melody within it.Shafie Kadkani named it "magic vicinity". In this study, the book"Dästännämeye Bahmanyäry" by Ahmad Bahmanyary, which is aboutsix thousand proverbs, is examined from this perspective. The resultsof research show that fifty proverbs in this book enjoy a variety ofmusical balance and literary industries as parallelogram rhyme, pun,and phonological layout and repeat, which are the largest in themusical of proverbs. Also by presenting numerous examples, thetheory of Shafie Kadkani about the formation of some proverbs basedsolely on magic vicinity is proved.