حمام ‌ها در ضرب ‌المثل‌ های فارسی

واژگان معماری همواره در کلام عامه نمود داشته است. به سبب اهمیت شست وشو و پاکیزگی در نظام روابط اجتماعی ایرانیان، حمام‌ها در جایگاهی ممتاز قرار داشته اند. حمام‌ها از آسیب ‌پذیر‌ترین گونه‌های معماری هستند و متاسفانه فرهنگ گرمابه‌ها بیشتر و پیش‌تر از کالبد آن ها در معرض نابودی است. بنابراین نباید در ضرورت مستندسازی وجوه غیر مادّی گرمابه‌ها تردیدی روا داشت. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی به باز‌شناسی، طبقه بندی و تحلیل وجوه مختلف گرمابه‌ها در ضرب المثل‌های فارسی می پردازد. مهم‌ترین نتایج تحقیق نشان می‌دهد که امثال به صورت جملۀ ساده خبری، بیشترین فراوانی را دارند و در عین ظرافت زبانی، مطلب را به ساده‌ترین شکل ممکن بیان می‌کنند. از نظر محتوای عمومی امثال، مسائل اجتماعی و اخلاقی بالا‌ترین میزان را به خود اختصاص داده‌اند. بررسی محتوای تخصصی امثال از نظر معماری بیانگر توجه عمده به کالبد معماری حمام‌هاست. بررسی محتوای مردم‌شناسانۀ امثال نیز نشان می‌دهد که به وسایل حمام‌ها بیشتر از دیگر موارد توجه شده است. همچنین معماری و موضوعات مردم‌شناختی گرمابه‌ها اهمیت یکسانی دارند و باید همپای توجه به حفظ کالبد معماری گرمابه‌ها به حفاظت از وجوه مردم‌شناختی آن‌ها نیز اهتمام ورزید.