خطاب های انسانی و استعاره های مبتنی بر نام حیوانات در زبان گیلکی: رویکردی شناختی

در استعاره های مبتنی بر نام حیوانات، ویژگی های مختلف انسان با کارکرد تحقیر یا تحبیب در ساخت های واژی- نحوی مختلف توصیف می شود. هدف این جستار، بررسی کاربرد نام حیوانات در خطاب قرار دادن انسان، هم برای تحقیر و هم تحبیب، در زبان گیلکی (گونۀ اشکورات) و در چارچوب رویکرد شناختی است. برای گردآوری داده ها، پرسش نامۀمحقق ساخته به‌کار رفته است. صد نفر از گویش وران گیلکی اشکورات، فارغ از جنسیت و سن به روش خوشه ای چند مرحله ای، برای حجم نمونه انتخاب شدند. به سبب آنکه نمونه های تحقیق سواد کافی برای تکمیل پرسش نامه نداشتند، روش مصاحبۀ ساخت یافته به‌کار رفت. در این مصاحبه، پرسش هایی پیرامون کاربرد یا عدم کاربرد نام 58 حیوان به زبان گیلکی در خطاب قرار دادن انسان (زن یا مرد)، به گونۀ تحقیر یا تحبیب و وصف موقعیت با مثال مطرح شد. مقایسۀ نتایج این تحقیق با پژوهش هایی مشابه در زبان های دیگر، نشان دهندۀ شباهت ها و تفاوت هایی است. شباهت ها ناشی از انگیزه‌ای جهانی است که در قالب نظریۀ تجسد تبیین می شود. همچنین، آگاهی از بافت فیزیکی و فرهنگی را می‌توان از دلایل عمدۀ کاربرد اختصاصی عبارت های استعاری در این زبان دانست.