بررسی تطبیقی حماسه بلوچی «رند و لاشار» و جنگ‌ «بسوس» در ادبیات جاهلی عرب

فرهنگ و تاریخ عرب پس از ظهور اسلام همواره مورد توجه مسلمانان در جای‏جای گیتی بوده است و مسلمانان با فراگیری علوم اسلامی، با فرهنگ و تاریخ عرب نیز آشنا شده‏‌اند. یکی از وجوه تاریخی عرب، جنگ‏‌های قبیله‌‏ای فرسایشی همچون جنگ «بسوس» و «داحس و غبراء» بوده که اکثراً کنشی به زندگی سخت و صحرانشینی آنان بوده است. «رند و لاشار» نیز از حماسه‏‌های عامۀ بلوچسستان است که شباهت‏‌های انکارناپذیری با جنگ‏ بسوس در دوران جاهلی دارد. این پژوهش با رویکرد تطبیقی تاریخی و به شیوۀ تحلیل محتوا به بیان مشابهت‏‌های تاریخی این دو حماسه‏ و جنگ‏ می‌‏پردازد. فرضیۀ پژوهش بر این اصل استوار است که حماسه رند و لاشار در مواردی متاثر از جنگ‏ بسوس میان دو قبیله بکر و تغلب در دوره جاهلی است و اقلیم مشابه و ساختار اجتماعی و خصوصیات اخلاقی یکسان، راه را برای این تاثیرپذیری هموار کرده است. نتیجه تحقیق با اثبات این فرضیه نشان می‌‏دهد که آتش جنگ بسوس و حماسه رند و لاشار با کشتن شترهای «بسوس» و «گوهر» شعله‌‏ور می‌‏شوند و این دو زن، شخصیت‏‌های محوری این جنگ‏‌ها بوده‏‌اند. وجه دیگر این تاثیرپذیری در علل این جنگ‏‌هاست که انتقام‏‌خواهی و حمایت از مهمان، انگیزه اصلی هر دو جنگ به‌شمار می‏‌روند.  

a comparative study of the balochi epic rand and lashar and basous war in jahili arab literature

arab culture and history have always been the focus of muslims everywhere after the arising of islam, and muslims have become familiar with arab culture and history by learning islamic sciences. one of the historical aspects of the arabs has been the erosive tribal wars such as the war of basous and dahes and ghabra, which were mostly a reaction to their hard life and desert living. rand and lashar is also one of the popular epics of balochistan, which has undeniable similarities to the basous war during the jahili period. this research, with a comparative historical approach and content analysis method, expresses the historical similarities of these two epics and wars. the hypothesis of the research is based on the principle that rend and lashar’s saga is in some cases influenced by the besous war between the two tribes of bakr and taghlib in the jahili, and the similar climate and social structure and moral characteristics have paved the way for this influence. the result of the research, proving this hypothesis, shows that the basous war and rend and lashar’s saga were ignited by killing the camels of basous and gohar and these two women were the central characters in these wars. the other side of this impact is the causes of these wars, in which revenge and supporting the guest are the main motivations of both wars.