تحلیل زیبایی‌ شناختی چل ‌سروها

چل‌سرو یا چهل‌سرود ازجمله فال‌های بسیار متداول مردم لرستان است که آن را به صورت دسته‌جمعی اجرا می‌کنند. در هر تفال، چهل بیت مد نظر است که بیت چهلم، فال نیت‌شده را تفسیر می‌کند. در این مقاله بر اساس منابع کتابخانه‌ای، کارکرد زیبایی‌شناختی پانصد بیت از چهل‌سروده‌ها که به روش میدانی گردآوری شده، در دو بخش روساختِ «آواها، واژگان، موسیقی و صورخیال» و ژرف‌ساختِ «عاطفه، اندیشه و معنی» تجزیه و تحلیل شده ‌است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد در بخش روساخت «آواها»، حرکت توام با موسیقی را گاه با آرامش و گاه با خشونت در ابیات می‌آفرینند. هم‌نشینی واژگان در تداعی عواطف و  معنی شعر نقشی موثر دارد. در پاره‌ای از ابیات، وزن و قافیه‌ ایراد دارد که قابل اغماض است. موسیقی درونی ابیات به ترتیب، مرهون آرایه‌های واج آرایی، واژه‌آرایی و جناس است و موسیقی معنوی نیز به ترتیب فراوانی، ناشی از مراعات ‌نظیر، حسن تعلیل، اغراق و ... است. کنایه و سپس تشبیه در آفرینش صور خیال نقشی بسزا دارند. در بخش ژرف‌ساخت، از نظر عاطفی در فال‌های خوب، شور و هیجان توام با شادی، ملموس است که در فال‌های بد، به یاس می‌انجامد. از نظر معنی، به ترتیب فراوانی، موضوعات عشق و دوستی؛ منابع طبیعی مانند کوه و درخت و...؛ اعتقادات مذهبی؛ و علائقی همچون شکار، دام پروری، کشاورزی و.. در ابیات مشهود است. 

the aesthetic analysis of chehel – soroud

chehel-soroud is one of the most popular and current types of omen among lorestan people which they perform collectively. in every presage, forty couplets are attributed to interpret the intended 40th couplet. in the present research and based on library resources, the aesthetic function of the 500 chehel-soroud couplets  collected by the field method was analyzed in two parts of phones , vocabulary, musics and figures of speech and the surface structure including  emotion, thought and meaning. the research findings showed that at surface structure of phones movement with music is sometimes created with serenity and sometimes with violence. the association of vocabulary plays a role in the association of emotions and the meaning of poetry. the association of vocabulary plays a role in the association of emotions and the meaning of poetry. in some parts of the verses, meter and rhyme are unacceptable, which is to some extent negligible. internal music is due to figures like phonotactics , morphophonemics and pun. spiritual musics in its turn is as a result of figures like mora’at al nazir, hossn-e- ta’lil and hyperbole. metonymy and assimilation play a key role in the creation of figures of speech. emotionally, at deep structure level, good omens are accompanied by enthusiasm while sinister ones lead to despair. in terms of meaning and regarding the frequency , themes of love and friendship, natural resources such as mountains and trees, religious beliefs and interests such as hunting, breeding, agriculture etc. are evident in the couplets.