وزن اشعار کار (مطالعۀ موردی وزن شعر کار در دو حوزۀ قالی‌بافی و مشک‌زنی)

با وجود اختلاف‌نظرهایی که در دهه‌های اخیر در تعیین وزن اشعار شفاهی پدید آمده  است، می‌توان با اطمینان گفت وزن اشعار شفاهی وزنی تکیه‌ای ‌هجایی است. شعر کار شاخه‌ای از اشعار شفاهی ا‌ست که هماهنگ با ریتم کار و با محتوایی سازگار با کار موردنظر، خوانده‌ می‌شده ‌است. کارگران و کارورزان برای رفع خستگی، تسهیل انجام کار، سرعت ‌بخشیدن به روند کار و مقاصد دیگر، این اشعار را به‌صورت گروهی و یا به‌تنهایی می‌خواندند. ما در این جستار با تعریف شعر کار و برشمردن اقسام و ویژگی‌های این گونۀ شعری، به تحلیل وزن اشعار کار از دو منظر عروضی و تکیه‌ای هجایی پرداختیم و دریافته‌ایم که اشعار کار با پیروی از اوزان تکیه‌ای ‌هجایی از پذیرفتن قواعد عروضی سرباز می‌زند و می‌توان ارتباط وزنی معناداری در میان وزن اشعار کار در حوزه‌ای مشخص یافت. همچنین، ترانه‌های کار با وزن کار موردنظر در هماهنگی است و بسته به ریتم و آهنگ کار اوزان متغیر می‌پذیرد.

the analysis of work songs meters in two activities: carpet weaving and mashke zani (shaking waterskin)

despite the differences that recently have arisen in determining the meters of the folk poetry, it can be said with confidence that the meters of the folk poems follow the rules of syllabic accentual meters. work songs (work poetry) is a branch of folk poetry which is read in harmony with the rhythm of the work and it has work-related content. workers recited these poems in groups or individually to refresh themselves, making work easy and faster. in this article, at first, we have defined the work songs and its types and characteristics, and then analyzed the meters of these poems from two perspectives: the quantitative meters, and the syllabic accentual meters. we have found that the work songs follow the syllabic accentual meters and there is a significant relationship between the meters of work songs in a specific branch. the work songs also match the rhythm of the work. also, by changing the work rhythm, it takes on different rhythms as well.