تکمله‌ای بر معنای دیگری از واژۀ «آزار» در شاهنامه و ضرورت تصحیح سه مصراع از این اثر

بر پایه اطّلاع نگارنده، شاهنامه‌پژوهان از معنای دیگری از واژۀ «آزار» در مصراع‌ «برین خستگی‌ها بر آزار کیست»، سخن گفته‌ و «آزار» را به «نوعی داروی سوزاننده یا مرهم که بر روی زخم می‌مالیده‌اند»، معنا کرده‌اند. نویسنده در مقاله حاضر، از رهگذر گیاهی دارویی با نام «آزارچوب» که در استان فارس به کرّات از ریشه آن به‌عنوان تسکین‌دهنده درد ناشی از کوفتگی‌، ضرب‌دیدگی‌ یا شکستگی‌ استفاده می‌شود، «آزارچوب» را تلفّظی گویشی از واژه «آزار» در مصراع مورد بحث از شاهنامه دانسته و «آزارچوب» را به‌عنوان شاهدی دیگر بر معنای «آزار» به «مرهم» در این مصراع از شاهنامه دانسته است. بنابراین بایسته است ضبط کلمه «کیست» در مصراع مورد بحث نیز، که در برخی از چاپ‌های شاهنامه به‌ویژه چاپ استاد خالقی مطلق آمده است، با نظر به معنای «آزار» و نیز مطابق با ضبط برخی از نسخه‌‌‌بدل‌های این کلمه در چاپ خالقی مطلق، به‌صورت «چیست»، تصحیح و ضبط شود، افزون‌بر این‌که بایسته است ضبط «تن‌آزار» در مصراع «برین خستگی‌ها تن‌آزار چیست»، مطابق با ضبط برخی از نسخه‌‌‌بدل‌ها در چاپ خالقی مطلق به‌صورت «بر آزار» تصحیح و ضبط شود و نیز گزاره «‌آزارِ کیست» در مصراع «بر آن خستگی‌ها بر آزارِ کیست»، مطابق با ضبط برخی از نسخه‌‌‌بدل‌ها در چاپ خالقی مطلق، به «آزارْ چیست»، تصحیح شود. 

a complement to another meaning of the word āzār in shāhnāmeh and the need to correct three verses of this work

to the best of the author’s knowledge, shāhnāmeh scholars have used another meaning of the word āzār in the hemistich bar in khastegihā bar āzār kist and have defined āzār as a kind of burning medicine or ointment that is rubbed on the wound. the author here has used the word āzārchoob as a variety of the word āzār through a medicinal plant, called āzārchoob which is frequently used as a pain reliever to bruises or fractures in fars province. he has considered āzārchoob as another evidence of the meaning of āzār to ointment in this hemistich of shāhnāmeh. therefore, it is necessary to record and correct the word kist in the intended hemistich, which appears in some editions of shāhnāmeh, especially in the edition of khaleghi mutlaq by considering the meaning of āzār and according to the recording of some versions of this word in khaleghi mutlaq’s edition, as chist. in addition, it is advised to go for the recording and correction of tan-āzār and changing it into bar āzār in the hemistich bar in khastegihā tan-āzār chist in line with the recording of some copies in the print of the absolute creator. in the same way, the statement āzār-e kist should be corrected to āzār chist in the hemistich bar ān khastegihā bar āzār-e kist, according to the recording of some copies in the print of the absolute creator.