تحلیل لطیفه‌ های ملانصرالدین با تمرکز بر عناصر شش ‌گانۀ سازندۀ خندۀ ملوین هلیتزر

یکی از رایج ترین و عامیانه ترین شکل های شوخی، لطیفه است. گرچه لطیفه دارای صفاتی ازجمله کوتاهی، همه گیر بودن و سادگی است، اما درعین‌حال پر از رمز و راز است، تا جایی که بازگوکنندۀ اندیشه و فرهنگ ملت هاست. عمدتاً لطیفه ها داستانی درمورد شخص، وضعیت یا حادثه ای هستند که با پیوند حلقه های واقعی استوارند و گسستگی در هر یک از این حلقه ها، موجب پاشیده شدن شیرازۀ لطیفه و نرسیدن به یکی از اهداف خود، که شگفتی و خنده است، می شود. پژوهش پیش رو در ابتدا تعریفی کلی از لطیفه، تاریخچه و ساختار آن را ارائه داده و درادامه با نگاهی ادبی و پژوهشی به معرفی یکی از معروف ترین شخصیت های لطیفه های ایرانی یعنی ملانصرالدین پرداخته است. ازطرفی نظریه پرداز بزرگ طنز، ملوین هلیترز در بحث طنز به معرفی شش عنصر کمیک اشاره دارد، نگارنده با توجه به عنوان، برای یافتن پاسخی مناسب به پرسش های پژوهش که دربرگیرندۀ »کاوش، ارزیابی و قابل تطبیق بودن یا نبودن نظریۀ شش گانۀ هلیترز در لطیفه های ملانصرالدین « با هدف استفادۀ هر چه بهتر از لطیفه ها در بحث نمایش است، بعد از معرفی عناصر شش گانۀ هلیترز، نمونه هایی از لطیفه های ملانصرالدین را که به‌صورت تصادفی گزینش شده ، به روش توصیفی تحلیلی مورداستفاده قرار داده است. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش با استناد به کتب، مقالات و منابع علمی معتبر صورت گرفته است. آنچه به‌عنوان نتیجه می توان بدان اشاره کرد، تایید وجود عناصر شش گانۀ هلیترز در لطیفه های ملانصرالدین به صورت های گوناگون است که برای اثبات و رسیدن به این موضوع، نگارنده از روش پیشنهادی خود که البته قابل‌تعمیم نیز است، در این مقاله استفاده کرده است.

e Analysis of Mollanasreddin’s Jokes Based on the Six Elements of Melvin Helitzers’ Laughter Making

Jokes are commonly known as one of the most popular forms of humor. Although joke has many features such as brevity, pervasiveness, and simplicity at the same time, it is full of mysteries, to the extent that it reflects the thought and culture of the nations. Jokes are mostly stories about a person, situation or incident which are based on the connection of real rings, and the rupture in each of these rings causes the joke to fall apart and not achieve to one of its goals that is a surprise and laughter. The current research first provides a general definition of the joke, its history and structure, and then introduces one of the most famous characters of Iranian jokes, Mollanasreddin, with a literary and research perspective. On the other hand, the great theorist of humor, Melvin Helitzers, has presented six comic elements in the discussion of humor. According the following questions is aimed to explore, evaluate and analyze Heliters rsquo;s six elements theory in Mollanasreddin rsquo;s jokes, aiming at making the best use of the jokes in play. After introducing Helitzers rsquo;s six elements, the study has used the samples of Mollanasreddin rsquo;s jokes through random selection in order to be analyzed based on descriptiveanalytical method. The data collection in this research has been performed with reference to books, articles, and authoritative scientific sources. What can be pointed out as a result is the confirmation of Helitzers rsquo;s six elements in Mollanasreddin rsquo;s jokes in various ways.