بیت یا سوگ‌چکامه‌های حماسی بویراحمدی

بیت‌ها یا سوگ‌چکامه‌های حماسی‌ بویراحمدی، گونه‌ای از ادب منظوم عامه‌اند که عمدتاً سرایندگانی ناشناس، پس از کشته ‌شدن یکی از قهرمانان یا بزرگان بویراحمدی در مبارزه با مخالفان، آن‌ها را سروده‌‌اند و بعدها به‌وسیله مردم و خوانندگان اشعار لری خوانده ‌و تکرار شده‌اند. این اشعار را می‌توان جزو اشعار حماسی عامه قرار داد. از آنجا که این اشعار در میان مردم بویراحمد دارای جایگاه رفیع و بازتاب‌دهنده بخشی از حوادث تاریخی اجتماعی بویراحمد هستند، در این مقاله، این اشعار با هدف ریخت‌شناسی و بررسی ابعاد ادبی، موسیقایی، محتوایی و اجتماعی، با روش تحلیل محتوا (رویکرد توصیفی تحلیلی) بررسی شده‌اند و به طور خلاصه مشخص‌ شده‌ که سوگ‌چکامه‌های بویراحمدی طرحی ساده، روایی و بدون مقدمه‌چینی، اوج و فرود دارند. توصیف شخصیت‌ها و صحنه‌های نبرد در آن‌ها قوی است. راوی دانای کل است و روایت از نوع واقعی و مستند. از نظر زبانی و ادبی نیز بیت‌های بویراحمدی، زبانی ساده و روان دارند و در آن‌ها از صنایع ادبیِ پیچیده و انتزاعی خبری نیست. از منظر موسیقایی، وزن در آن‌ها هجایی است و کمبود وزن را با کش‌دارکردن کلمات حفظ می‌کنند. از نگاه محتوایی نیز مضمون و محتوای اصلی این اشعار، دلیری‌ها و شجاعت‌های قهرمانان و بزرگان بویراحمدی در مبارزه با مخالفان خود است. از نظر اجتماعی هم این اشعار، امروزه یکی از عوامل وحدت و هم گرایی طوایف بویراحمدی به شمار می‌آیند. این مقاله می‌تواند نمونه‌ای برای بررسی این نوع شعر عامه در سایر مناطق کشور قلمداد شود.

The Boyerahmadi Epic Verses or Threnodies

The epic threnodies or scaron;owxins are popular poems that are composed by unknown poets after the death of one of the heroes or elders of the Lori tribe in the fight against the ruling regime, and have long been read by the people and singers of Lori poems. Bakhtiari and Boyerahmadi tribes have many racial, linguistic, cultural and historical affinities, and threnodies have a high place among them; therefore, in this paper, in order to study the various dimensions of these poems and to find out the phenomenon of the transmission of popular poems, they are compared according to the method of content analysis (comparative approach). It is briefly stated that Bakhtiari and Boyerahmadi threnodies have the same and common elements of epic poetry (heroic, national, ethnic, and narrative forms), themes, verses and hemistiches, description, and literary characteristics, but the language of Boyerahmadi threnodies is rougher than that of Bakhtiari #39;s and it has a kind of controversy with the unexampled creator. In this paper, the most important linguistic, literary, cultural and historical values of these threnodies are discussed. Also, the analysis can be regarded as a model for study of this kind of popular poetry in different parts of Iran.