خوانش استعاری فرهنگ عامه در نگارۀ «بردن مجنون به خیمه‌گاه لیلی»

وجوه گوناگون فرهنگ عامه در نگارگری ایران، سنتی است که قرن‌ها در آثار نگارگری موردتوجه بوده است. نگارگران از این عناصر فرهنگی نه‌تنها برای فضاسازی آثارشان بهره برده‌اند، بلکه نقشی استعاری به آن‌ها بخشیده‌اند تا بتوانند بخشی از لایه‌های معنایی را از این طریق به مخاطب عرضه کنند، تا درک بهتری از مضمون اثر حاصل شود. انسان‌ها و ابزار مادی‌شان، در کنش‌ها، حالت‌ها و حرکات قشرهای گوناگون، موضوعاتی از فرهنگ عامه در نگارگری ایران به‌حساب می‌آیند که با ترفند‌های مختلف در تداعی معنا ایفای نقش می‌کنند.این پژوهش که به شیوۀ توصیفی تحلیلی و به‌صورت موردپژوهی انجام گرفته، درپی پاسخ به این پرسش‌ است که عناصر فرهنگ عامه در »نگارۀ بردن مجنون به خیمه‌گاه لیلی « چه کارکرد استعاری دارد؟ هدف از این پژوهش، بررسی فرهنگ عامه در نگارگری ایران و چگونگی بیان استعاری این عناصر فرهنگی به‌منظور توجه به باطن نگاره است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که نگارگری از طریق قابلیت استعاره، توسط رنگ لباس‌ها، حالت‌ها و حرکات و مشغله‌های گوناگون و کنش‌گری این موارد با سایر عناصر و ملزومات بشری در فرهنگ عامه، توانسته است مخاطب را از ظاهر اثر به باطن و حقیقت آن دعوت کند.

A Metaphorical Reading of Folk Culture in the Painting of “Taking the Majnoon to Leili's Tent”

Various aspects of popular culture in Persian painting is a tradition that has been used for centuries. Basically, realism and folk culture have been considered after Herat school. Painters not only use these cultural elements to create the atmosphere of their works, but give them a metaphorical role to present a semantic layer to the audience. This function is mostly seen in mystical paintings through the display of the appearances of folk culture. Humans and their material tools, in the actions and situations of people, are the subjects of folk culture that play a role in the association of meaning. So, paying attention to ordinary people, especially in the rural and nonurban areas, and using them metaphorically, help the better understanding of the main theme. In this descriptiveanalytical study via the case study method, various elements of folk culture in a painting of Mirseyed Ali entitled Taking the Majnoon to Leilichr('39')s Tent has been read metaphorically from the perspective of folk culture.