تحلیل گفتمانی بازنمایی اشعار عامه در داستان‌های طنزآمیز هوشنگ مرادی کرمانی

یکی از نویسندگان حوزۀ کودک و نوجوان ایران، هوشنگ مرادی کرمانی است که بیش از دیگر نویسندگان به فرهنگ مردم در آثارش توجه آگاهانه داشته است. وی در بیشتر آثارش از انواع ادبیات عامه ازجمله اشعار عامه بهره گرفته است؛ به‌گونه‌ای که کاربرد اشعار عامه و طنز از ویژگی‌های مهم سبک این نویسنده است و بازتاب این اشعار در هر کدام از داستان‌های طنزآمیز وی نیز به‌گونه‌ای خاص است؛ با توجه به این امر در پژوهش حاضر بازنمایی اشعار عامه در شش اثر داستانی طنزآمیز هوشنگ مرادی کرمانی برمبنای نظریۀ تحلیل گفتمانی ون لیوون کانون توجه بوده و از روش توصیفی تحلیلی برای بررسی و تحلیل استفاده‌ شده است. دیدگاه ون لیوون برپایۀ بررسی کنشگران اجتماعی شکل ‌گرفته است. وی مولفه‌های مختلفی را برای بررسی این کنشگران ارائه می‌دهد. در این جستار با توجه مولفه‌های حذف و ذکر مشخص شد کنشگران اصلی اشعار عامه در آثار داستانی طنز هوشنگ مرادی کرمانی، معمولاً ذکر می‌شوند و در بیشتر موارد روستاییان کنشگر فعال هستند و افرادی با اصالت شهری بیشتر نقش پذیرنده و منفعل را دارند. همچنین کودکان و نوجوانان نیز معمولاً در نقش پذیرنده و منفعل ظاهر می‌شوند. زنان در برخی موارد نقش منفعل و در برخی موارد نقش فعال را بر دوش می‌کشند. مولفۀ تشخص‌زدایی و تشخص‌بخشی و تعیین ماهیت نیز در بازنمایی کنشگران اشعار عامه دیده می‌شود که تاکید نویسنده بر نقش روستاییان در حفظ اشعار عامه را نشان می‌دهد.

Discourse Analysis of the Representation of Folk Poems in the Satire Stories of Houshang Moradi Kermani

Using various types of folk literature, including folk poems is the main feature of Houshang Moradi Kermani chr('39')s works, as the use of folk poems and satire are some of the important aspects of the authorchr('39')s style. Accordingly, in the present study, the representation of Kermanichr('39')s folk poems is analyzed based on Van Leeuwenchr('39')s theory of discourse analysis in six satirical fiction works. A descriptiveanalytical method has been used for the study. Van Leeuwenchr('39')s view is based on a study of social agents. According to exclusion and inclusion components of this article, it was found that the main agents of folk poems in Houshang Moradi Kermanichr('39')s satirical fictions are usually mentioned and in most cases, the villagers are active agents. People with more urban origin besides children and adolescents often have more passive roles. In some cases, women play a passive role while in other cases an active one. The use of impersonalization, personalization, and determination components are also observed in the imagination of folk poem which determine the authorchr('39')s emphasis on the role of villagers in preserving folk poems.