کارکرد ساخت‌های قالبی مثلی عربی در مرصادالعباد

ساخت‌های قالبی‌شده قسمت کلیشه‌ای زبان هستند که از سویی ساختاری شناخته‌شده درمیان اهل زبان دارند و از سوی دیگر به عمق معنای موردنظر می‌افزایند. بنابراین، ایجاز و تفهیم معنا یکی از ویژگی‌های بارز این ساخت‌هاست. ساخت‌های قالبی انواع مختلفی دارند که مَثل یکی از آن‌هاست. مرصادالعباد نجم‌الدین نیز به‌منزلۀ یکی از منابع عرفانی در زبان فارسی از این ساخت‌های قالبی بهره برده است. ساخت‌های قالبی مثلی کارکردهای متفاوتی در آثار ادبی برعهده دارند که ایجاز، استدلال، تبیین مطلب، تصویرسازی و تاکید معنا از جملۀ آن‌هاست. هدف از مقالۀ حاضر که با روش کیفی (تحلیلی توصیفی) انجام شده، بررسی کارکرد ساخت‌های قالبی‌شدۀ مثلی عربی در مرصادالعباد است. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان داد که اقناع مخاطب، استدلال، توجیه‌آوری و رهایی از سرزنش و توبیخ، زیباسازی کلام، ایجاز، تقویت معنا و روشنگری، کارکردهای ساخت‌های مثلی عربی در کتاب مذکور به‌شمار می‌روند. در این میان، تاکید مفهوم و استدلال بیشترین کارکرد را در این اثر داشته است.

The Function of Arabic Formulaic Structures in Mersad al-Ebad

Molded constructions are parts of linguistic stereotypes that have a particular structure known among linguists on the one hand, and enrich the intended meaning on the other hand. Therefore, the brevity and understanding of meaning is one of the prominent features of these constructions. There are different types of molded constructions, one of which is a proverb. Mersad alEbad written by Najm alDin, as one of the mystical sources in the Persian language, has also used these molded constructions. Proverbial constructions have different functions in the literary works, including brevity, reasoning, explanation, illustration, and emphasis on meaning. The purpose of this article, which has been done through qualitative (analyticaldescriptive) method, is to investigate the function of Arabicshaped molded structures in Mersad alEbad. The results of this study showed that the persuasion of the audience, reasoning, justification, and release from blame and reprimand, beautification of words, brevity, strengthening of meaning, and enlightenment are the functions of Arabic proverbs in this book. Furthermore, the emphasis on the concepts and reasoning has been more functional.