تحلیل روان‌شناختی هیجان ترس در امثال‌وحکم دهخدا

هدف از پژوهش حاضر، بررسی روان شناختی هیجان ترس در امثال‌وحکم دهخداست. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل محتوای استنباطی استفاده شده است. جامعه آماری، کتاب چهارجلدی امثال‌وحکم دهخداست و نمونه تحقیق تمامی امثال‌وحکم فارسی موجود در این اثر است. بررسی داده ها‌ نشان می‌دهد که همان‌گونه که در روان شناسی جدید، ترس دو چهره مثبت و منفی دارد، در امثال‌وحکم دهخدا هم این نگرش جامع و متناقض به آن مشاهده می شود. علاوه بر این، در مثل‌ها تنها به تبیین مفهوم ترس اکتفا نشده، بلکه به انواع ترس و دلایل آن ‌هم توجه شده است و نوع راهکارهای غلبه بر آن با روان شناسی جدید مطابقت دارد. بنابراین، پیشنهاد شده است با توجه به اینکه یکی از ابزارهای اصلی روان شناسان و مشاوران »سخن « است، از امثال‌وحکم به منزلۀ ابزاری در راستای اهداف خود به‌ویژه تغییر رفتارها استفاده شود.

A Psychological analysis of Fear in the Dehkhoda’s Proverbs

This study investigates fear in the Dehkhoda rsquo;s proverbs from a psychological point of view. To this end, it employs a method of inferential content analysis. The data concern all the Persian proverbs in Dehkhoda's fourvolume book on proverbs. The findings show that, as in modern psychology, fear has positive and negative faces; this inconsistent attitude is also evident in Dehkhoda rsquo;s proverbs as well. In addition, the proverbs have not only addressed the concept of fear, but also the types of fear and their causes as well as the ways to overcome them in line with modern psychology. Thus, it is suggested to psychologists and counselors to use proverbs as a tool in pursuit of their goals, particularly so far as the behavioral changes are concerned.