تحلیل گفتمان انتقادی در داستان عامیانۀ حسین کرد شبستری

مفهوم قدرت و رابطۀ آن با ایدئولوژی یکی از مولفه های اساسی نظریۀ گفتمان انتقادی است. در این مقاله جایگاه و موضع قدرت ایدئولوژیکی یکی از عیاران شاه‌ عباس صفوی به نام حسین کرد را بر اساس دو مفهوم کنش تهدید کنندۀ وجهه و کنش حافظ وجهه در مقابل دشمنان شاه‌ عباس بررسی کرده ایم. در کنش تهدیدکنندۀ وجهه، حسین کرد، بی پروا به شیوه های بیانی مختلفی، خود را در موضع قدرت و مخاطب را در موضع پذیرش قدرت قرار می دهد. در کنش حافظ وجهه نیز بسامد بالا به حفظ وجهۀ خود حسین کرد تعلق دارد و گاهی در رده ای پایین تر به شاه عباس تعلق می یابد. در این مقاله بر اساس دو کنش یادشده، نشان داده می شود که عیاری به نام حسین کرد، در جایگاه بسیار بالایی حتی گاه برتر از شاه عباس قرار می گیرد. به همین دلیل است که او حتی از کنش تهدیدکنندۀ وجهه علیه شاه عباس نیز استفاده می کند. هدف این پژوهش نیز نشان دادن موضع قدرت عیاران شاه عباس و به ویژه حسین کرد با توجه به مولفۀ ایدئولوژی بوده است.

A Critical Discourse Analysis of Hosein Kord Shabestari's Folk Story

The concept of power and its relation with ideology is one of the basic components of critical discourse analysis. In this article, the power position of one of Shah Abbas Safavi's chivalrous, named Hosein Kord Shabestari, is analyzed according to sthe facethreatening and facesaving acts against Shah Abbas's enemies. In the facethreatening act, Hosein Kord puts himself in the power position fearlessly and the audience in accepting the power position in different ways of expressions. In the facesaving act, there is a high frequency of facesaving acts for Hosein Kord and it sometimes belongs to Shah Abbas at a lower level. So far as these two acts are concerned, it is found that a chivalrous named Hosein Kord is in a high place, sometimes even higher than the Shah Abbas's place. This is why he uses facethreatening acts against Shah Abbas. The aim of this study is to show the position of Shah Abbas's chivalrous especially Hosein Kord so far as ideology is concerned.