نمودها، کارکردها و تجلّی های فرّ کیانی در قصّه های ایرانی

قصه های عامه یکی از انواع جذاب و پُرکشش فرهنگ و ادبیات عامه است که به شکل روایت های شفاهی و کهن گزارش شده اند. فر کیانی از مفاهیم برجسته در باورهای اساطیری و حماسی است که در قصه های عامه نیز نمود یافته است. هرچند نمونه های بارز، پادشاهان فره مند در اساطیر و حماسه، فر خود را به شکل موروثی کسب کرده اند؛ اما این شکل تنها شیوۀ کسب فر کیانی نیست. این نوشتار به شیوۀ توصیفی تحلیلی می کوشد تا ماهیت فر کیانی را در مجموعۀ چهار جلدی قصه های ایرانی بکاود. مطالعۀ قصه های ایرانی و استخراج نمونه های متعدد از پادشاهان قصه ها نشان می دهد که ماهیت، تجلی ها، اشکال و ویژگی های فر کیانی تا چه پایه کارکردهای اسطوره ای شان را در قصه های ایرانی حفظ می کنند. فر کیانی در قصه ها اغلب به شکل موروثی است، نمونه هایی هم وجود دارد که این موهبت به شکل موقت یا دائمی از پادشاه گرفته می شود. با این حال، اندیشه های امیدبخش فرهنگ عامه در بستر داستان ها امکان رسیدن طبقات فرودست جامعه را به مرتبۀ پادشاهی و فره مندی فراهم می سازد. از آنجا که قصه ها به سبب غنا و دیرینگی شان در ناخودآگاه جمعی بشر ریشه دارند، افزون بر تجلی های مادی و معنوی که برای فر کیانی در قصه ها وجود دارد، ویژگی بخت یاری اشخاص فره مند هم بستری برای ظهور انگاره های کهن الگویی فراهم می سازد.

The aspects, functions and manifestations of Farvahar in Persian tales

Folk tales are among the fascinating and dynamic forms of folk culture and literature reported in oral and ancient tales. Farahvar is one of the most prominent concepts in mythological and epic beliefs revealed by folk stories. However, obvious examples of the kings of Farahmand in mythology and the epic types have inherited their form, but this form is not the only way to acquire the character of Farahvar. By adopting a descriptiveanalytical research methodology, this article attempts to reveal the nature of Farvahar in a collection of four volumes of Iranian stories. The study of Iranian stories and the extraction of many examples from the stories showed that the nature, the manifestations, the forms and the characteristics of Farvahar retain their mythological functions in the Persian narratives. Farvahar is often inherited from stories, and there are examples of this gift taken temporarily or permanently from the king. However, the promising ideas of folklore in the context of narratives allow the lower strata of society to reach the level of monarchy. It should be noted that the spirituality that exists in the stories of Farvahar and the tales, and the luck of the individuals is also a platform for the emergence of archetypes of the model