سِدرَه و کُستی در کیش زرتشتی و انعکاس آن در کُشتی کرمانجی و شاهنامۀ فردوسی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
بیدکی هادی
|
منبع
|
فرهنگ و ادبيات عامه - 1397 - دوره : 6 - شماره : 19 - صفحه:176 -194
|
|
|
چکیده
|
در مقالۀ حاضر آیین سِدرَه پوشی و کُستی بستن در کیش زرتشتی تحلیل و بررسی شده، سپس انعکاس آن در کشتی کرمانجی و شاهنامۀ فردوسی نشان داده شده است. در مرحلۀ اول، به تعریف لغوی و ساختاری سدره و کستی پرداخته شده و پس از آن، مراسم مربوط به این دو لباس شرح داده شده است. در مرحلۀ دوم، انعکاس و پیوند سدره و کستی زرتشتی با چوخِه و کُشن کرمانجی و پشمینه، کمند و ازار مذکور در شاهنامه بیان شده است. دستاورد مقاله مبتنی بر این است که چوخۀ کرمانجی و مراسم پوشاندن آن شباهت بسیاری به سدرۀ زرتشتی دارد، همچنان که پشمینۀ هوم در شاهنامه هم بیانگر آیین سدرهپوشی در ایران باستان است. کشن کرمانجی از یک جهت، از نظر لغوی و کاربردی شبیه به کستی زرتشتی است، همچنان که کمند هوم و ازار برهمن و فرستادۀ او در شاهنامه چنین شباهتی دارند؛ از جهتی دیگر، کشن برگرفته از مصدر کشان به معنای کوبیدن است، همان طور که کستی هم در شاهنامه برگرفته از مصدر کستن به همان معناست. کلمۀ کُستی در شاهنامه بیشتر همراه با دو فعل »بستن « و »گرفتن « به کار رفته، به طوری که وقتی به صورت »کستی بستن « درآمده، منظور از آن آیین کستی بستن زرتشتی است و وقتی به صورت »کستی گرفتن « درآمده است، معنای کشتی گرفتن دارد.
|
کلیدواژه
|
سِدرَه، کُستی، کیش زرتشتی، کُشتی کرمانجی، شاهنامۀ فردوسی.
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, ایران
|
پست الکترونیکی
|
h.bidaki@mail.um.ac.ir
|
|
|
|
|