اثربخشی مداخله شناختی ـ رفتاری مبتنی بر تعلل بر عزت‌نفس، عملکرد و اهمال‌کاری تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه

مقدمه: تعلل ورزی، یک پدیده رفتاری است که به صورت به تاخیر انداختن تکالیف توصیف شده و موجب ایجاد استرس، احساس گناه و کاهش شدید بازدهی فردی میشود. این پدیده رفتاری به دلیل عدم تعهد فرد به تکالیف و مسوولیتها، باعث میشود شخص تایید اجتماعی اش را از دست داده و در تعاملات اجتماعی به مشکل اساسی برخورد نماید. لذا هدف پژوهش حاضر اثربخشی مداخله شناختی ـ رفتاری مبتنی بر تعلل بر عزت نفس، عملکرد و اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان شهرستان دلفان بود. روش: این پژوهش به شیوه ی آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه شاهد اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموزان پسر دبیرستانهای نورآباد (دلفان) در سال تحصیلی 93-92 بودند. به منظور انجام این پژوهش، از میان جامعه آماری 60 دانش آموز واجد شرایط به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و در سه گروه مداخله و یک گروه شاهد به شکل تصادفی تقسیم شدند (در هر گروه 15 دانش آموز). ابزارهای مورداستفاده شامل پرسشنامه های اهمال کاری، عزتنفس و همچنین معدل ترم تحصیلی دانشآموزان بود. در فرآیند اجرا، گروه مداخله به مدت 10 جلسۀ تحت آموزش قرارگرفته و گروه شاهد هیچگونه مداخله ای را دریافت نکردند. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس توسط نسخه 20 نرم افزار spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش شناختی ـ رفتاری مبتنی بر تعلل بر عملکرد تحصیلی، عزت نفس و اهمال کاری دانش آموزان موثر بوده و منجر به بهبود عملکرد تحصیلی و عزت نفس و کاهش اهمال کاری در دانش آموزان اهمال کار شده است (001/0>p). نتیجه گیری: به طورکلی میتوان گفت که آموزش مداخله شناختی ـ رفتاری مبتنی بر تعلل به افزایش سلامت روان (عزت نفس) منجر میشود و در پیشگیری از اهمال کاری نقشی موثر دارد.

The effectiveness of cunctationbased cognitivebehavioral intervention on Secondary school students' selfesteem, Educational performance and procrastination

Introduction: cunctation is a behavioral phenomenon described by repeatedly postponing one's duties so that it causes stress, feeling guilty and acute decreases in personal efficiency. This malbehavioral phenomenon would lead to lose of the individual's social acceptance and inflicts problems in social interactions due to lack of commitment to fulfill tasks and responsibilities. So the purpose of the present study was to investigate the effectiveness of cunctationbased cognitivebehavioral intervention on high school students' selfesteem, Educational performance and procrastination in the town of Delphan. Methods: this study was conducted through experimental method and with pretest posttest, and control group design. The statistical population included all high school male students in Noor Abad (Delphan) in academic year 201314. In order to do the study 60 students with history of procrastination problems were selected through simple random sampling method and were randomly assigned into three experimental and one control groups (15 students in each group). The measurement instruments included APSS test developed by Solomon and Rothblum (1984), Rosenberg selfesteem scale and also the students' semester average scores. In the process of administration, the experimental group received 10 sessions of cunctationbased cognitivebehavioral training and the control group didn't receive any intervention. The achieved data were analyzed using Covariance statistical method with SPSS version 20 software. Results: Covariance analysis showed that cunctationbased cognitivebehavioral training was effective in the students' educational performance, selfesteem and procrastination and it led to the improvement of educational performance and selfesteem (P<0.001) and procrastination suppression (P<0.001) in procrastinated students. Conclusion: generally it can be pointed out that cunctationbased cognitivebehavioral training would lead to the increase of mental health (selfesteem) and it is effective in management of procrastination behaviors.