مقایسه اثربخشی بازی‌های شناختی رایانه‌ای و غیررایانه‌ای بر توجه پایدار و برنامه‌ریزی در کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر

مقدمه: یکی از مشکلات شایع کودکان کم‌توان ذهنی دشواری در عملکردهای شناختی است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی بازی‌های شناختی رایانه‌ای و غیررایانه‌ای بر توجه پایدار و برنامه‌ریزی در کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر بود.روش کار: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه همراه با گروه گواه بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان دختر کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر دوره اول ابتدایی شهر اهواز در سال تحصیلی 02-1401 بودند. نمونه پژوهش برای هر گروه 12 نفر محاسبه که این افراد با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی ساده با قرعه‌کشی در سه گروه (هر گروه 12 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش اول 20 جلسه 45 دقیقه‌ای بازی‌های شناختی را با نرم‌افزار رایانه‌ای کاپیتان لاگ، گروه آزمایش دوم 20 جلسه 45 دقیقه‌ای بازی‌های شناختی را بدون نرم‌افزار آموزش دید و گروه گواه در لیست انتظار برای آموزش ماند. ابزارهای پژوهش شامل فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی، آزمون رایانه‌ای عملکرد پیوسته و آزمون رایانه‌ای برج لندن بودند و داده‌ها با روش‌های خی‌دو، تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار spss-19 تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که گروه‌های آزمایش و گواه از نظر سن و پایه تحصیلی تفاوت معنی‌داری نداشتند (0/05p>). همچنین، هر دو روش بازی‌های شناختی رایانه‌ای و غیررایانه‌ای در مقایسه با گروه گواه باعث افزایش توجه پایدار و برنامه‌ریزی در کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر شدند و نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ شد (0/001p<). علاوه بر آن، اثربخشی بازی‌های شناختی رایانه‌ای در مقایسه با بازی‌های شناختی غیررایانه‌ای در افزایش هر دو متغیر توجه پایدار و برنامه‌ریزی بیشتر بود (0/001p<).نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر حاکی از اثربخشی بیشتر بازی‌های شناختی رایانه‌ای در مقایسه با بازی‌های شناختی غیررایانه‌ای بر افزایش عملکردهای شناختی، توجه پایدار و برنامه‌ریزی بود. بنابراین، متخصصان، روانشناسان و مشاوران می‌توانند از روش بازی‌های شناختی رایانه‌ای برای بهبود عملکردهای شناختی استفاده نمایند. 

comparison of the effectiveness of computerized and non-computerized cognitive games on sustained attention and planning in educable intellectual disability children

introduction: one of the common problems of intellectual disability children is difficulty in cognitive functions. therefore, the present study aimed to compare the effectiveness of computerized and non-computerized cognitive games on sustained attention and planning in educable intellectual disability children.methods: this study in terms of purpose and in terms of implementation method was quasi-experimental with a pre-test, post-test, and two-month follow-up design with a control group. the research population was the educable intellectual disability female students of the first elementary period of ahvaz city in the academic years of 2022-23. the research sample was calculated for each group of 12 people, which these people were selected by the purposive sampling method and by simple random with lottery replaced in three groups (12 people in each group). the first experimental group was trained 20 sessions of 45-minute cognitive games with captain’s log computerized software, the second experimental group was trained 20 sessions of 45-minute cognitive games without the software, and the control group remained on the waiting list for training. the research tools included a demographic information form, continuous performance computerized test, and tower of london computerized test, and data were analyzed by methods of chi-square, analysis of variance with repeated measures, and bonferroni post hoc test in spss-19 software.results: the findings showed that there was no significant difference between the experimental and control groups in terms of age and educational level (p>0.05). also, both methods of computerized and non-computerized cognitive games in comparison to the control group increased sustained attention and planning in educable intellectual disability children and the results were maintained in the follow-up phase (p<0.001). in addition, the effectiveness of computerized cognitive games in compared to the non-computerized cognitive games was higher in increasing both variables of sustained attention and planning (p<0.001).conclusion: the results of the present study indicated the greater effectiveness of computerized cognitive games in compared to non-computerized cognitive games in increasing the cognitive functions of sustained attention and planning. therefore, specialists, psychologists, and consultants can use the method of computerized cognitive games to improve cognitive functions.