بررسی مقایسه‌ای اثربخشی درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی بر شفقت بر خودمراقبتی و هموگلوبین گلیکوزیله در بیماران دیابتی

مقدمه: بیماری دیابت یکی از مشکلات مزمن پزشکی با  گسترش بسیار سریع درجهان است. این بیماری مربوط به افزایش قند خون در افراد است. جهت کنترل قند خون بیماران تشویق آنها به خود مراقبتی ضروری است.. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای اثربخشی درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی  بر شفقت  بر خودمراقبتی و هموگلوبین گلیکوزیله در بیماران دیابتی بود.روش کار: این مطالعه با طرح نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش بیماران دیابتی عضو انجمن دیابت همدان در سال 1400 بودند. تعداد 48 نفر از این بیماران با روش  نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و با روش تصادفی ساده در  سه گروه قرار  گرفتند. برنامه  درمان شناختی - رفتاری و برنامه درمان مبتنی بر شفقت به مدت 8 جلسه (هفته ای دو بار به مدت 90 دقیقه) اجرا شد و گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد.ابزار گردآوری داده ها شامل  آزمایش خون و پرسش‌نامه خودمراقبتی  بود. داده‌ها با استفاده ازنرم افزار آماری  spss-25 و روش تحلیل کواریانس چندمتغیری تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که درمان مبتنی بر شفقت  در مقایسه با گروه کنترل  موجب کاهش هموگلوبین گلیکوزیله (0/05< p ) افزایش رفتارهای خودمراقبتی شد (0/05<  p).همچنین تفاوت معناداری بین در مان شناختی رفتاری و گروه کنترل در مورد هموگلوبین گلیکوزیله و رفتارهای خودمراقبتی در مرحله پس‌آزمون نسبت به مرحله پیش‌آزمون وجود نداشت. نتایج آزمون بنفرونی نشان داد تاثیر درمان مبتنی بر شفقت بر هموگلوبین گلیکوزیله و رفتارهای خودمراقبتی بیشتر از درمان شناختی رفتاری است (0/01 p<). نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که درمان مبتنی بر شفقت در افزایش رفتارهای خودمراقبتی و بهبود هموگلوبین گلیکوزیله  موثرتر از درمان شناختی رفتاری بوده است. باتوجه‌ به نتایج این پژوهش درمانگران و متخصصان سلامت می‌توانند از درمان مبتنی بر شفقت جهت افزایش بهبود جسمی و روان‌شناختی بیماران دیابتی به‌ویژه کنترل قند خون و افزایش رفتارهای خودمراقبتی استفاده کنند. 

comparison of the effectiveness of cognitive-behavioral therapy and compassion- based therapy on self-care and glycosylated hemoglobin in diabetic patients

introduction: diabetes is one of the chronic medical problems with a very rapid spread in the world. his disease is related to the increase in blood sugar in people. to control the blood sugar of patients, it is necessary to encourage them to self-care. this study aimed to compare the effectiveness of cognitive behavioral therapy and compassion-based therapy on self-care and glycosylated hemoglobin in diabetic patients. this research was a semi-experimental study with a pre-test - post-test plan with a control group. methods: the statistical population consisted of diabetic patients who were members of the hamedan diabetes association in 1400. 48 of these patients were selected by purposive sampling method and were divided into three groups by simple random method. the cognitive-behavioral therapy program and the compassion-based therapy program were implemented for 8 sessions (twice a week for 90 minutes) and the control group did not receive any intervention. data collection tools included blood tests and self-care questionnaires. data were analyzed using spss-25 statistical software and multivariate covariance analysis method.results:the results of this research showed that the compassion-based therapy compared to the kuntzel treatment reduced glycosylated hemoglobin (p < 0.05) and increased self-care behaviors (p < 0.05). also, there was a significant difference between the cognitive behavioral therapy and the control group. in the case of glycosylated hemoglobin and self-care behaviors, there was no difference in the post-test phase compared to the pre-test phase. the results of the bonferroni test showed that the effect of compassion-based therapy on glycosylated hemoglobin and self-care behaviors is greater than that of cognitive-behavioral therapy (p < 0.01).conclussion: the results of this research showed that compassion-based therapy was more effective than cognitive behavioral therapy in increasing self-care behaviors and improving glycosylated hemoglobin. according to the results of this research, therapists and health professionals can use compassion-based therapy to increase the physical and psychological recovery of diabetic patients. especially blood sugar control and increasing self-care behaviors.