اثربخشی برنامه توانبخشی دوسا-هو بر استرس ادراک‌شده، فرانگرانی و کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی

مقدمه: بیماران همودیالیزی با مشکلات و محدودیت هایی در عملکرد فیزیکی، اجتماعی و روانشناختی مواجه هستند که از مشکلات روانشناختی آنها می توان به افزایش ادراک استرس و فرانگرانی و کاهش کیفیت زندگی اشاره کرد. با توجه به اثربخشی برنامه توانبخشی دوساهو بر بسیاری از ویژگی های روانشناختی، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه توانبخشی دوساهو بر استرس ادراک شده، فرانگرانی و کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی انجام شد.روش کار: روش مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پسآ زمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش بیماران مراجعه کننده به بخش همودیالیز بیمارستان شهید مفتح شهر ورامین در سال 1397 بودند. نمونه پژوهش 34 بیمار دارای کیفیت زندگی پایین بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با روش تصادفی ساده در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 11 جلسه 45 دقیقه ای با برنامه توانبخشی دوساهو آموزش دید و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. داده ها با فرم مشخصات جمعیت شناختی، پرسشنامه استرس ادراک شده، خرده مقیاس فرانگرانی در مقیاس افکار اضطرابی و پرسشنامه تجدیدنظرشده کیفیت زندگی مرتبط با سلامت جمع آوری و با روشهای خیدو، تی تست و تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که گروههای آزمایش و کنترل از نظر جنسیت، سن، تحصیلات و تاهل تفاوت معنی داری نداشتند ( 05 /0 < p ). همچنین در مرحله پیش آزمون گروه ها از نظر استرس ادراک شده، فرانگرانی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت تفاوت معنی داری نداشتند ( 05 /0p ). به این ترتیب که برنامه توانبخشی دوساهو باعث کاهش استرس ادراک شده و فرانگرانی و افزایش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت بیماران همودیالیزی شد( 05 /0> p ).نتیجه گیری: بر اساس نتایج، توصیه می گردد که درمانگران و روان شناسان بالینی در کنار سایر رویکردها و روش های درمانی از برنامه توانبخشی دوساهو برای بهبود ویژگی های مرتبط با سلامت از جمله کاهش استرس و فرانگرانی و افزایش کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی استفاده کنند.

The Effectiveness of Rehabilitation Program of Dohsa-hou on Perceived Stress, Meta-worry and Quality of Life of Hemodialysis Patients

Introduction: Hemodialysis patients face difficulties and limitations in physical, social and psychological functioning which from their psychological problems cited to increase perceived stress and metasorry and decrease quality of life. Regarded to the effectiveness of rehabilitation program of Dohsahou on many psychological characteristics, present research aimed to determine the effect of rehabilitation program of Dohsahou on perceived stress, metaworry and quality of life in hemodialysis patients.Methods: The method of present research was quasiexperimental with pretest and posttest design with control group. The research population was patients referred to hemodialysis ward of Shahid Mofatah Hospital of Varamin city in 2018 year. The research sample was 34 patients with low quality of life which were selected by purposeful sampling method and randomly replaced into two equal groups. The experimental group trained 11 sessions of 45 minutes with rehabilitation program of Dohsahou and the control group was replaced on the waiting list for training. Data collected with specifications demographic form, perceived stress questionnaire, subscale of metaworry in anxious thought scale and revised health related quality of life questionnaire and analyzed with using methods of Chisquare, ttest and multivariate analysis of covariance.Results: The findings showed that between the experimental and control groups there was no significant difference in terms of gender, age, education and marriage (P > 0/05). Also, between groups in the pretest stage there was no significant difference in terms of perceived stress, metaworry and health related quality of life (P > 0/05), but in the posttest stage there was significant difference in terms of all three variables (P < 0/05). In the other words, rehabilitation program of Dohsahou led to decreased perceived stress and metaworry and significantly increased health related quality of life in hemodialysis patients (P < 0/05).Conclusions: Based on the results, it is recommended that therapists and clinical psychologists along with other approaches and therapies, to use from the rehabilitation program of Dohsahou to improve the characteristics related health including decrease stress and metaworry and increase health related quality of life of hemodialysis patients.