اثربخشی توانبخشی شناختی و نوروفیدبک بر بهبود حافظه کاری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش‌فعالی

هدف: پژوهش حاضر به دنبال بررسی اثربخشی نوروفیدبک، توانبخشی شناختی و درمان ترکیبی بر حافظه کاری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی بود.روش بررسی: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی، از نوع پیش آزمون و پس آزمون با یک گروه کنترل بود. تعداد 100 دانش آموز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در چهار گروه 25 نفری کنترل و آزمایش نوروفیدبک، توانبخشی شناختی و گروه آزمایش ترکیبی از دو روش نوروفیدبک و توانبخشی شناختی به صورت تصادفی جایگزین شدند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه حافظه کاری (آزمون کامپیوتری nback) صورت گرفت. همچنین جلسات نوروفیدبک در طول 5 هفته، هفته ای دو جلسه 40 دقیقه ای بر اساس پارادایم درمانی آموزش ریتم حسیحرکتی با استفاده از دستگاه پروکامپ و جلسات توانبخشی شناختی در 14 جلسه طی دو روز در هفته و جلسات ترکیبی نیز طی 24 جلسه 40 دقیقه ای مربوط به نوروفیدبک و 30 دقیقه مربوط به توانبخشی شناختی به صورت هفته ای سه جلسه صورت گرفت. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس یک طرفه بین گروهی تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد اجرای جلسات نوروفیدبک، توانبخشی شناختی و ترکیب دو روش اثر معناداری بر بهبود حافظ کاری دانش آموزان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی دارد به طوری که به ترتیب دانش آموزانی که در گروه آزمایش تحت درمان توانبخشی شناختی، ترکیب دو روش و نوروفیدبک قرار گرفته بودند از سطوح بالاتر حافظه کاری نسبت به دانش آموزان گروه کنترل برخوردار بودند.نتیجه گیری: بنابر نتایج بدست آمده مشخص میشود که نوروفیدبک و توانبخشی شناختی میتوانند به عنوان روشی موثر در بهبود حافظه کاری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی در نظر گرفته شوند.

The Effect of Cognitive Rehabilitation and Neurofeedback on improving Working Memory in children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

Background and Objective: the aim of this study was to assess The Effectiveness of Cognitive Rehabilitation, neurofeedback and combination of these two methods on Working Memory in children with Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD).Methods: This pretest and posttest quasiexperimental study was performed on 100 children with ADHD (6 to 12 years) referring to Tehran Psychiatric center in 2017 who were selected by convenience method and randomly assigned to four group of experimental and control (25 subjects in the experimental group based on Cognitive Rehabilitation, 25 in the experimental group based on neurofeedback, 25 in the experimental group based on combination of these two methods and 25 in the control group). Data were collected by using Kirchner working memory questionnaire (NBack test).The neurofeedback sessions were conducted during 5 weeks, weekly two 40minute sessions based on training paradigm sensorymotor rhythm by using the procamp device, cognitive rehabilitation in 14 sessions during two days a week and combined sessions were performed in 24 sessions of 40 minutes for neurofeedback and 30 minutes for cognitive rehabilitation in a weekly three sessions.The data was analyzed by Repeated Measures Analysis of Multiple Covariance (MANCOVA).Results: The results showed that the implementation of neurofeedback sessions, cognitive rehabilitation and combination of two methods have a significant effect on improving the work memory of students with attention deficit hyperactivity disorder, so in the experimental groups, the students had higher levels of working memory respectively in cognitive rehabilitation, combination of two methods and neurofeedback than control group.Conclusion: Therefore, it can be said that neurofeedback and cognitive rehabilitation can be considered as effective interventions to improve the working memory of children with (ADHD).