اثربخشی درمان مبتنی بر کارآمدی هیجانی بر ترس از ارزیابی منفی و اجتناب تجربه‌ای مادران دارای کودک اوتیسم

مقدمه: ترس از ارزیابی منفی و اجتناب تجربه‌ای از جمله مواردی هستند که مادران دارای کودک اوتیسم با آن مواجه می‌شوند؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر کارآمدی هیجانی بر ترس از ارزیابی منفی و اجتناب تجربه‌ای مادران دارای کودک اوتیسم بود. روش : روش پژوهش حاضر نیمه‌ تجربی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری این مطالعه مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مراجعه‌کننده به آموزشگاه دست‌های مهربانی (دریا) شهر اصفهان در سال 1401 بودند.  از میان آنها نمونه‌ای به حجم 30 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند براساس ملاک های ورود و خروج انتخاب و به تصادف  در دو گروه مداخله و کنترل جایگزین شدند (هر گروه 15 نفر). هر دو گروه قبل و بعد از مداخله و 2 ماه بعد، در مرحله پیگیری به ابزارهای پژوهش شامل نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی لری (1983) و مقیاس اجتناب تجربه‌ای - نسخه دوم بوند و همکاران (2011) پاسخ دادند. آزمودنی‌های گروه مداخله تحت درمان مبتنی بر کارآمدی هیجانی در 8 جلسه 2 ساعت قرار گرفتند اما بر گروه کنترل مداخله‌ای صورت نگرفت. نتایج : درمان مبتنی بر کارآمدی هیجانی تاثیر معنی دار آماری بر متغیرهای ترس از ارزیابی منفی، اجتناب تجربه‌ای اثربخش داشت و اثر این تغییر تا مرحله پیگیری پایدار مانده است (0/05> p).نتیجه‌گیری: می‌توان از درمان مبتنی بر کارآمدی هیجانی جهت کاهش ترس از ارزیابی منفی و اجتناب تجربه‌ای در مادران دارای کودک اوتیسم استفاده نمود.

the effectiveness of emotion efficacy therapy on fear of negative evaluation and experiential avoidance among mothers with autistic children

introduction: the purpose of this study was to investigate the effectiveness of emotional efficacy therapy on fear of negative evaluation and experiential avoidance of mothers of autistic children.methods: the research method was semi-experimental with a pre-test, post-test, and follow-up design. the statistical population of this research included mothers of autistic children who were referred to dasthaye mehrabani school (darya) in isfahan in 2022. thirty mothers were selected by purposive sampling method based on the entry and exit criteria and randomly replaced in two intervention and control groups (15 people in each group). both groups before and after the intervention and 2 months later, in the follow-up phase, were given research tools including the short version of the fear of negative evaluation scale by larry (1983) and the experiential avoidance scale - the second version of bund et al (2011). the experimental group was treated based on emotion efficacy therapy in 8 sessions of 2 hours, but no intervention was done in the control group. results: the findings showed that the treatment based on emotion efficacy therapy was effective on fear of negative evaluation, and experiential avoidance, and the effect of this change remained stable until the follow-up stage (p<0.05). conclusion: emotion efficacy therapy can be used to reduce the fear of negative evaluation and experiential avoidance among mothers with autistic children.