اثربخشی آموزش سبک زندگی سلامت محور بر تنیدگی والدگری و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در مادران کودکان چاق و دارای اضافه وزن

مقدمه:  مادران کودکان چاق و یا دارای اضافه وزن ممکن است سطوح بالاتری از استرس، اضطراب و افسردگی را در مقایسه با مادران کودکانی که چاق نیستند و یا اضافه وزن ندارند تجربه کنند. با اصلاح سبک زندگی مادران می توان به بهبود سلامت روانشناختی مادران کمک کرد. بنابراین هدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش سبک زندگی سلامت محور بر تنیدگی والدگری و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در مادران کودکان چاق و دارای اضافه وزن بود. روش : روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایش و گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مادران دارای فرزند چاق و دارای اضافه وزن پسر مقطع دبستان شهر تهران در سال تحصیلی 1399-1400 بودند که تحت هیچ مداخله کاهش وزنی قرار نداشته اند. روش نمونه گیری به صورت در دسترس بود. حجم نمونه از طریق نرم افزار g*power به گونه ای تعیین شد که مطالعه توان لازم برای تشخیص اختلاف حداقل 1 واحد از میزان کیفیت زندگی و تنیدگی والدگری را بین گروه آزمایش و گواه و مقایسه را داشته باشد. با فرض احتمال خطای نوع اول 5 درصد و احتمال خطای نوع دوم 20 درصد و نیز با فرض انحراف معیار 0.9 تعداد حجم نمونه برابر حدودا  15 نفر برای هر گروه بدست آمد. سپس پرسشنامه های کوتاه شاخص تنیدگی والدگری (36 سوالی) و پرسشنامه دو نسخه ای کیفیت زندگی مرتبط با سلامت مادر و کودک (10 سئوالی) بین هر دو گروه توزیع شد. پس از آن برنامه آموزش سبک زندگی سلامت محور  به صورت 10 جلسه 90 دقیقه ای و هفته ای یک بار بر روی گروه آزمایش اجرا شد. سپس پرسشنامه های ذکر شده در بالا مجددا بلافاصله توسط هر دو گروه تکمیل شد. نتایج: نتایج تحلیل کوواریانس برای هر یک از زیرمقیاس های کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و تنیدگی والدگری نشان می‌دهد که در همه مولفه‌ها (به غیر از تعامل ناکارآمد) بین دو گروه آزمایش و گواه در پس آزمون، پس از حذف اثر پیش آزمون تفاوت معناداری وجود دارد (0/01>p).نتیجه گیری: بنابراین می توان گفت آموزش سبک زندگی سلامت محور به مادران کودکان چاق و دارای اضافه وزن می تواند باعث بهبود عملکرد مادران در ارتباط با فرزندانشان و همچنین کاهش تنیدگی آن ها باشد

effectiveness of health-oriented lifestyle education on parenting stress and health-related quality of life in mothers of obese and overweight children

introduction: mothers of obese or overweight children may experience higher levels of stress, anxiety, and depression compared to mothers of children who are not obese or overweight. by modifying the lifestyle of mothers, it is possible to help improve the psychological health of mothers. therefore, the aim of the present study was to the effectiveness of health-oriented lifestyle education on parenting stress and health-related quality of life in mothers of obese and overweight children.method: the research method was semi-experimental with a pre-test and post-test design with two experimental and control groups. the statistical population of the current study included all mothers with obese and overweight children in primary school in tehran in the academic year of 2014-2016, who did not undergo any weight loss intervention. the sample size was determined through g*power software in such a way that the study has the necessary power to detect a difference of at least 1 unit in the level of quality of life and parenting stress between the experimental and control groups. assuming the probability of the first type of error is 5% and the probability of the second type of error is 20%, and assuming a standard deviation of 0.9, the number of samples equal to about 15 people for each group was obtained. then, parenting stress index short questionnaires (36 questions) and two versions of the quality of life questionnaire related to mother and child health (10 questions) were distributed to both groups. after that, the health-oriented lifestyle training program was implemented in the form of 10 sessions 90 minutes and once a week in the experimental group. then the questionnaires mentioned above were filled out again immediately by both groups. data were analyzed using spss version 24 software and the covariance analysis method. also, the significance level of the tests was considered 0.05.result: the results of covariance analysis for each of the subscales of quality of life related to health and parenting stress show that in all components (except for ineffective interaction) between the two test and control groups in the post-test, after removing there is a significant difference in the pre-test effect (p<0.001).conclusion: therefore, it can be said that teaching a healthy lifestyle to the mothers of obese and overweight children can improve the performance of mothers in relation to their children and also reduce their stress.