عارضه‌یابی عدم توسعه موفق صنایع دریایی ایران با استفاده از تحلیل وضع موجود و مطلوب زنجیره ارزش صنعت

صنایع دریایی ایران به دلیل دارا بودن 5800 کیلومتر خطوط ساحلی، دسترسی به دریاهای شمال، جنوب و آب‏های آزاد، پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به موتور محرک اقتصادی کشور را دارد. هدف این مقاله بررسی زنجیره ارزش صنایع دریایی کشور به منظور تحلیل شکاف وضع فعلی زنجیره صنعت با ایده‌آل جهانی در جهت یافتن گلوگاه‌ها و نقاط ضعف و قوت صنعت است. بدین منظور در ابتدا با مطالعه تطبیقی، تمامی مدل‌ها و چارچوب‌های بین المللی موجود در صنایع دریایی بررسی شده و از طریق مصاحبه با خبرگان، زنجیره ارزش بومی صنایع دریایی ترسیم شده‌است. سپس با بررسی شرکت‌های موجود در صنعت، نقاط ضعف و قوت و گلوگاه‌های ساختاری صنعت شناسایی و به منظور بهبود وضعیت زنجیره ارزش، راهکارهایی ارائه شده است. مبتنی بر نتایج بدست آمده، چالش‌های ساختاری در فعالیت‌های پشتیبان زنجیره صنعت دریایی شامل نبود نظام و ساختار یکپارچه جهت ارائه خدمات ایمنی، ضمانت و بیمه، نبود نظام‌های شغلیمهارتی جهت ارتقا مهارت نیروی انسانی، فعال نشدن موثر سیستم‌های مالی، نبود مدیریت موثر در خصوص امور گمرکی و در نهایت نبود ساختارهای تحقیق و توسعه در صنعت است. در خصوص خلاهای موجود در فعالیت‌های اصلی زنجیره صنعت نیز می‌توان به ضعف در فعالیت‌های نیازسنجی و امکان‌سنجی، نبود وندورلیست‌های جامع، ضعف در مدیریت تامین تجهیزات داخلی و کیفیت نامناسب فعالیت‌های مهندسی اشاره کرد. با بررسی صورت گرفته، با ایفای نقش موثر و حاکمیتی دولت، بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های بخش خصوصی و بهره‌گیری از فرصت همکاری‌های بین المللی شرایط جهت بهبود وضعیت زنجیره ارزش صنعت فراهم می‌گردد.