بررسی نقش متغیرهای مبتنی بر بازار در بهبود عملکرد صادرکنندگان محصولات دانش‌بنیان

طی دهه‌های اخیر، اقتصاد کشور‌های توسعه‌ یافته و در حال توسعه‌ی جهان دچار نوعی تغییر تدریجی شده است. در این سال‌ها منابع و دارایی‌های فیزیکی اهمیت استراتژیک خود را از دست داده‌اند و نقش دانش چه در عرصه‌ی تولید محصول و چه در زمینه‌ی ارائه‌ی خدمت پر‌اهمیت‌تر از هر زمان دیگری شده است. امروزه دانش به عنوان محرک بهره‌وری و رشد اقتصادی شناخته می‌شود و همین امر موجب شده تا نقش اطلاعات، فناوری و یادگیری در عملکرد اقتصادی در کانون توجهات قرار گیرد. به واسطه‌ی همین تغییرات بنیادین، تاسیس و فعالیت شرکت‌های کوچک و متوسط دانش‌محور و تولید و عرضه‌ی محصولات مبتنی بر دانش و فناوری‌های پیشرفته رشد قابل توجهی یافته است. یکی از ابعاد مهم فعالیت تولید‌کنندگان این نوع محصولات، حضور در بازار‌های بین‌المللی است. سال‌هاست کشور‌های توسعه یافته‌ی جهان صادرات محصولات دانش‌بنیان را به عنوان یک رویکرد موثر در زمینه‌ی توسعه‌ی اقتصادی مورد توجه قرار داده‌اند. با این وجود، توجه به چنین رویکردی در عرصه‌ی اقتصادی در کشور ایران سابقه‌ی زیادی نداشته و بررسی اطلاعات و آمار‌های موجود، نتایج متناقضی را در زمینه‌ی عملکرد کشور در این حوزه نشان می‌دهد. پژوهش حاضر ضمن بررسی عملکرد کشور در زمینه‌‌ی صادرات دانش‌‌بنیان و برخی از چالش‌هایی که فعالان این عرصه با آن مواجه‌اند، به تبیین راهکار‌های بهبود‌دهنده با تمرکز بر عوامل موثر بر عملکرد صادرکنندگان محصولات دانش‌‌بنیان در بازار‌های صادراتی پرداخته و پیشنهاد‌های کاربردی و پژوهشی در این زمینه ارائه می‌‌دهد.

Investigation the Role of MarketBased Variables in KnowledgeBased Products Exporters Performance Improvement

During recent decades, developed and developing countries’ economy have changed incrementally. In these years, physical resources and assets have lost their strategic significance and importance of knowledge both in production and services has grown significantly. Knowledge is now recognized as the driver of productivity and economic growth, leading to a new focus on the role of information, technology and learning in economic performance. Due to these fundamental changes, establishment of knowledge intensive SMEs and production of Knowledgebased and high tech products has grown considerably. Operating in international markets is one of the most important aspects of knowledgebased products developers. Knowledgebased products export as an effective factor in economic development has been considered by developed countries for many years. Although, utilization of such an economic approach has not long history in Iran and investigation of related information indicates inconsistent results in this field. This paper reviews related literature to shed more lights on knowledgebased export performance and related challenges for Iranian practitioners and then introduces several solutions focusing on the factors affecting exporters’ performance through knowledgebased products in export markets, finally presenting some suggestions both on researches and/or executions.