اثرات اقتصادی مناطق ویژه علم و فناوری بر توسعه منطقه ای: مطالعه موردی سیلیکون والی

یکی از راهبردهایی که تجربه موفقی را برای بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته مبتنی بر اقتصاد دانش‌محور به‌همراه داشته، تشکیل و گسترش مناطق ویژه یا کریدورهای علم و فناوری است. محوریت کار در این کریدورها مبتنی بر اصل کارایی جمعی و شکل‌گیری پیوندهای پیشین و پسین بین بنگاه‌های درون کریدور است. این مناطق از مسیرهای متعددی تاثیر مثبت بر رشد منطقه‌ای دارند که هدف این مقاله تعیین آنها است. همچنین در این مقاله اثرات سیلیکون والی به عنوان اولین و بزرگترین کریدور علم و فناوری دنیا بر شاخص‌های رشد منطقه‌ای بررسی شده است. نتایج تیوریک مقاله نشان می‌دهد کریدورهای علم و فناوری از مسیرهایی چون حل مشکل بنگاه‌های کوچک و متوسط (با استفاده از ساختار خوشه‌ای و شبکه‌ای در سازماندهی صنایع کوچک و متوسط)، بهبود رقابت‌پذیری (از طریق افزایش‌ بهره‌وری‌ مبتنی‌ بر محل‌ استقرار شرکت‌ها، با هدایت‌ سریع‌ و پیشرفت‌ نوآوری‌ و با ترغیب‌ تشکیل‌ کسب‌ و کارهای‌ جدید)، افزایش نوآوری و ارتقا فناوری، بهبود کارآفرینی، افزایش سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر (با توجه به قوانین حمایتی و بیمه‌ای کریدورها از سرمایه‌های مخاطره‌پذیر و پرداخت یارانه ریسک سرمایه‌گذاری در کریدورها نسبت به بیرون) و صرفه‌جویی‌های ناشی از کریدور (شامل صرفه‌جویی‌های بیرونی، صرفه‌جویی‌های ناشی از تجمیع، صرفه‌جویی‌های ناشی از مقیاس و صرفه‌جویی‌های ناشی از تنوع) بر رشد منطقه‌ای اثرگذار است. نتایجی که تجربه سیلیکون والی در زمینه جذب سرمایه‌های مخاطره‌پذیر، افزایش اشتغال، افزایش درآمد سرانه و در نهایت رشد منطقه‌ای، موید آن است.