ارایه مدل برای شناسایی ابعاد و اندازه‌گیری ظرفیت جذب، مطالعه موردی: نانو فناوری ایران

در این مقاله شاخص‌های ظرفیت جذب در حوزه نانو فناوری ایران شناسایی و تاثیرگذارترین شاخص‌ها به منظور شناسایی، جذب و کاربردی سازی فناوری توسعه یافته خارجی و استفاده از پنجره‌های فرصت احتمالی مشخص گردیده. بدین منظور ابتدا با مطالعه ادبیات موضوع با رویکرد رویش نظریه ابعاد ظرفیت جذب در حوزه نانو شناسایی و دسته‌بندی شده‌اند، سپس با نظر خبرگان و تصحیحی که در چند مرحله صورت پذیرفته، مدلی مفهومی اولیه ارایه گردیده است. با توجه به مدل اولیه، پرسشنامه‌ای با 29 سوال طراحی و در جامعه هدف توزیع گردید، 267 پرسشنامه از 600 پرسشنامه دریافت شد. در تحلیل نتایج با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، 29 گویه اصلی در 9 عامل زیربنایی و بنیادی قرار گرفت که با استفاده از مدل اولیه و ادبیات موضوع یک عامل به آن اضافه شد. مجدداً تحلیل عاملی اکتشافی برای بار دوم استفاده که 10 گویه مرحله ابتدایی در 5 عامل قرار گرفت. مدل معادلات ساختاری برای هر دو مرحله صورت پذیرفت. نتایج حاکی از تایید مدل ابتدایی ارایه شده می‌باشد. بعد نگهداری با 84/0، اکتشاف با 55/0، شایستگی‌های تعاملی با 46/0، ظرفیت‌های داخلی با 35/0 و تحول با 21/0 به ترتیب مهمترین ابعاد ظرفیت جذب شناسایی، که هر یک از این ابعاد با شاخص‌های ارایه شده در ادبیات موضوع می‌تواند پایه و بستر سیاست‌گذاری در چارچوب سند چشم‌انداز باشند.