بررسی تاثیر سرریز فناوری و سرمایه انسانی بر رشد بهره‌وری کل عوامل بخش نفت و گاز ایران

اقتصاد از چند بخش تشکیل شده است و عملکرد هر بخش نقش به خصوصی در پیشرفت اقتصاد دارد. بخش نفت و گاز اقتصاد بعنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی در ایران به علت منبع درآمد اصلی دولت نقش مهم و غیرقابل انکار در برنامه‌ریزی کشور دارد. بنابراین بررسی عملکرد این بخش می‌تواند برای رشد و پیشرت اقتصادی کشور مهم باشد. بررسی بهره‌وری کل عوامل یکی از راه‌های بررسی عملکرد بخش‌ها هست که نشان‌دهنده رشد بهینه اقتصاد آن بخش است. از این‌رو در این مقاله تاثیر عوامل مهم موثر بر رشد بهره‌وری کل عوامل بخش نفت و گاز شامل سرمایه‌گاری مستقیم خارجی، واردات کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای، انباشت تحقیق و توسعه و سرمایه انسانی مورد بررسی قرار گرفته است. دوره زمانی مورد بررسی تحقیق، 1379-1394 است. نتایج یافته‌ها این مطالعه حاکی از آن است که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و واردات کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای به‌عنوان کانال‌های مهم سرریز فناوری بر رشد بهره‌وری کل عوامل بخش نفت و گاز تاثیر مثبت دارد. ولی انباشت تحقیق و توسعه بخش نفت و گاز نتوانسته تاثیر مثبت بر رشد بهره وری کل عوامل بخش نفت و گاز داشته باشد. سرمایه انسانی نیز به‌عنوان فعالیت ظرفیت‌ساز داخلی تاثیر مثبت بر رشد بهره‌وری کل عوامل بخش نفت و گاز دارد باتوجه به نتایج حاصله افزایش هزینه‌های اختصاصی به تحقیق و توسعه و ایجاد ارتباط تجاری و جذب سرمایه خارجی جهت سرمایه‌گذاری در این بخش و بهبود بهره‌وری عوامل تولید توصیه می‌شود.

Effects of Technology Spillover and Internal Research & Development (R&D) on Growth of Total Factor Productivity (TFP) in Iran's Oil and Gas Sector

The economy consists of several sections, and the performance of each sector plays a private part in the progress of the economy. The oil and gas sector, as one of the economic sectors in Iran, plays an important and undeniable role due to the main source of government revenue. Therefore, checking the performance of this sector can be important for the economic development of the country. The study of total factor productivity is one of the ways to examine the performance of sectors, which indicates the optimal growth of the economy of that sector. Therefore, this study investigates the effect of Technology Spillover and Research and Development (R&D) on growth of Total Factor Productivity (TFP) of the oil and gas sector in Iran for the period (13941394). Important factors of Technology Spillover include Foreign Direct Investment (FDI) and imports of capital goods and intermediates. Accumulation internal Research and Development (R&D) and human capital also are considered as internal impact factors. The results proved that foreign direct investment, and the imports of capital goods, and intermediates as important channels of technology spillover have a positive influence on growth of total factor productivity (TFP) of the oil and gas sector in Iran. The results also highlight a positive impact of human capital. By contrast, results of our estimation show a negative impact of R&D on growth of total factor productivity (TFP) of the oil and gas sector in Iran.