تدوین مدل رده‌بندی حقوق ثبت اختراع با استفاده از روش الکتر و فرایند تحلیل سلسله مراتبی

با پیشرفت روزافزون دانش اقتصاد و رشد پرشتاب فناوری، دارایی‌های فکری بیش‌ازپیش در کانون توجه مدیران سرمایه‌گذاری شرکت‌ها و پژوهشگران شرکت قرار گرفته‌اند. شاید بتوان حقوق ثبت اختراع را مهم‌ترین دارایی فکری برشمرد و یکی از دلایل این امر تحقیقات فراوانی است که در حوزه ابعاد گوناگون این حقوق صورت گرفته است. حق ثبت اختراع امکان استفاده از فناوری را به‌صورت انحصاری در مدت محدود (اغلب به مدت بیست سال) برای دارنده آن فراهم می‌آورد. از آنجا که بسیاری از شرکت‌های صنعتی و خدماتی برای حفظ مزیت‌های رقابتی خود و نیز رشد پایدار کسب‌وکار نیازمند به کسب فناوری‌های نوین از طریق خرید حقوق ثبت اختراع هستند، مساله ارزیابی حقوق ثبت اختراع به چالش جدی در عرصه فناوری مبدل شده است. در این پژوهش مدلی برای ارزیابی و رده‌بندی حق ثبت اختراع بر مبنای روش‌های برنامه‌ریزی چندمعیاره ارائه ‌شده است و سپس مدل مذکور جهت تصمیم‌گیری درباره انتخاب فناوری‌های مرتبط با تلفن‌همراه اجرایی شده است. در پژوهش حاضر، انتخاب یک فناوری از میان چهار فناوری: (1) نمایشگر دوگانه، (2) ردیابی گوشی گم‌شده، (3) امنیت ارتباطات بی‌سیم و (4) بانکداری از راه دور صورت گرفته است. اجرای مدل با لحاظ چهار معیار اصلی: (1) جوهره فناوری، (2) هزینه فناوری، (3) بازار محصول و (4) بازار فناوری منجر به انتخاب فناوری امنیت بی‌سیم از میان این 4 فناوری شده است. همچنین صحت نتیجه به‌دست ‌آمده حاصل از اجرای مدل پژوهش به کمک روش الکتر (تسلط تقریبی) تایید شده است.

Developement of the Patent Prioritization Model using the Electre Method and Analytic Hierarchy Process: A Case Study of Technology Selection in a Cellphone Company

With the advent of growing knowledge of the economy and the rapid growth of technology, intellectual property has become the focus of attention of corporate investment managers and researchers. Patent are considered to be the most important intellectual asset, and one of the reasons for this is the extensive research that has been done on the various dimensions of these rights. The patent provides the possessor with the possibility to use the technology exclusively for a limited period (often twenty years). Since many industrial and service companies need to acquire new technologies by the purchase of patent rights to maintain their competitive advantage and sustained business growth, the issue of patent assessment has become a serious challenge in the field of technology. In this research, a model for evaluating and ranking patents based on multicriteria programming methods is presented and then the resulting model is implemented in a cell phone company. The company is required to choose a technology from four technologies: (1) a dual display, (2) missing phone tracking, (3) wireless communications security, and (4) remote banking to develop its products. The implementation of the model is based on four main criteria: (1) the essence of technology, (2) the cost of technology, (3) the product market, and (4) the technology market in the company led to the choice of wireless security technology. Also the accuracy of the result obtained from the implementation of the research model has been confirmed by the method of ELECTRE.