رابطه ایمان و معرفت از منظر علامه مصباح‌یزدی

درباره رابطه ایمان و معرفت دیدگاه‌های گوناگونی در میان اندیشمندان غربی و اسلامی مطرح شده است. آیت‌الله مصباح‌یزدی در این زمینه معتقد است ایمان اگرچه با معرفت متفاوت است، به معرفت نیاز دارد. شرط لازم ایمان به خدا نیز معرفت به اوست. معرفت خداوند به سه شکل مختلف قابل تصور است: 1. معرفت فطری که معرفتی حضوری و شخصی و درعین‏ حال اجمالی است. 2. معرفت عقلی که معرفتی حصولی و کلی، ولی غایبانه است. 3. معرفت شهودی که معرفتی حضوری، شخصی و روشن است. هرکدام از معرفت‌های عقلی و شهودی، میوه همان معرفت فطری، ولی مکمل و متمم آن هستند. معرفت فطری به دلیل ابهام و اجمالش به‌تنهایی نمی‌تواند زمینه‌ساز ایمان صحیح باشد. معرفت عقلی نیز به دلیل کلی‌بودن نمی‌تواند خدای مشخصی را برای ایمان معرفی کند. معرفت شهودی نیز چیزی جز معرفت فطری صیقل‏ یافته نیست. ازاین‏رو، معرفت فطری باید از طریق معرفت عقلی یا شهودی به وضوح کافی برسد تا بتواند زمینه‌ساز ایمان باشد.

Relation between belief and knowledge in Ayatollah Misbah Yazdi

There are different opinions concerning the relation between knowledge and belief among Muslim and Western scholars. Ayatollah Misbah Yazdi holds that belief –though different from knowledge – is in need of knowledge. The essential condition for believing in God is the knowledge of God. Knowledge of God is of three types: 1) innate knowledge which is private, presentational and at the same time concise 2) intellectual knowledge which is acquired and universal but nonpresentational 3) intuitive knowledge which is presentational, private and clear. Intellectual and intuitive knowledge is the result and complementary of innate knowledge. Being ambiguous, innate knowledge alone cannot pave the ground for true belief nor can intellectual knowledge, being general, introduce a definite god as the subject of belief. Intuitive knowledge is also nothing but refined innate knowledge. Thus innate knowledge must attain sufficient clarity through intellectual or intuitive knowledge so as to be able to prepare the ground for belief