تبیین حکمی از نصوص دینی در خداشناسی حکیم طهران

آمیختگی دقت‌های عقلی و برهانیِ حکمای اسلامی با تدبرها و تعمق‌های فراوان در متون آیات و روایات، بر هر پژوهنده آثار آن اندیشوران، امری آشکار و انکار ناشدنی است. لیکن چه‌بسا چشم‌پوشی از این امر و توجه محض به دیدگاه‌های عقلی حکماء ـ در بیشتر محافل و آثار علمی ـ سبب غفلت و گاه انکار این التفات به معارف ربانی و متون وحیانی شده باشد. مدرس طهرانی از صاحب‌نظران و حکیمانی است که در مباحث حکمی خود، فراوان در فحوای متون دینی غور کرده است. وی با تتبعی ژرف و تاملی عمیق در مدلول آیات الهی و اخبار اهل‌بیت:، مبانی و آرای فلسفی خود را در راستای آنها سامان داده و گاه در شرح و تبیین آنها به بدایعی تحسین‌آفرین دست یافته که در اندیشه‌های پیش از او یافت نمی‌شود. این بلندنظری در سرتاسر آثار او و در همه مباحث و مسائل هستی‌شناختی، انسان‌شناختی، الهیاتی و مانند آن قابل مشاهده و دقت است. آنچه در این نوشتار بیان خواهد شد، بررسی رابطه متن دینی و دیدگاه خداشناسی حکیم طهرانی در اصلی‌ترین محورهای مباحث این باب، بر اساس شرح و تطبیق نصوص دینی است.

Wisdom based explanation of religious texts in Zinoozi'z theism

The fact that the intellectual precisions of Muslim philosophers are always coupled with immense contemplations about the Quranic verses and traditions is something no researcher doubts about. Ignoring this fact and focusing only on their intellectual contributions (as is done in most academic centers and works), may however lead to the negligence or even denial of the attention they paid to revealed texts. Zinoozi is among the philosophers who have paid much attention to the implications of religious texts in their philosophical discussions. He has made profound investigations and deep contemplations about the Quranic verses and traditions. He has made his philosophical principles and opinions consistent with religious texts. He has sometimes explained the religious texts in an unprecedented way. This is visible throughout his works and discussions including his ontology, anthropology, and theology. This article studies the relation between religious texts and Zinoozi's theistic opinions on main issues.