بستار علّی در فیزیک و نسبت آن با علیت فاعل‌های طبیعی از منظر علامه طباطبایی

وجود طبیعت و تحقق علیت در اجزای آن، از مسلمات دانش‌های مختلف است. به‌جز اندکی از شکاکان یا ایده‌آلیست‌ها کسی آن را انکار نکرده، اما استقلال طبیعت از ماوراء و انحصار علیت در میان اجزایش طرفدارانی دارد. یکی از ادعاهای متناظر، بستار علی در فیزیک است. در این اصل ادعا می‌شود که پدیده‌های فیزیکی ناشی از علل فیزیکی‌اند و ماوراء یا وجود ندارد، یا دخالتی نمی‌کند و یا نقش تبیینی ندارد. بنابراین برای تبیین رخدادهای فیزیکی نیازی به بررسی نقش عوامل ماورائی نیست. فلاسفه‌ مسلمان نیز معتقدند که وقایع طبیعی معلول طبیعت نوعیه‌ اشیاء بوده و خود طبیعت «فاعل مباشر» است. چنین اندیشه‌ای مستعد آن است که با اصل بستار علی یکی فرض شود. بررسی‌های فلسفی نشان می‌دهد که این دیدگاه با بستار علی یکی نیست؛ چراکه فلاسفه با پذیرش علل ماورائی و نفس و دخالت آنها در رخدادهای طبیعی، انحصار علیت در علل فیزیکی را رد می‌کنند. بنابراین انحصار روش بررسی طبیعت در حس و تجربه انکار می‌شود.علامه طباطبایی نیز همین دیدگاه را دارد. لذا نمی‌توان ایشان را هم‌نظر با طرف‌داران بستار علی دانست. مساله‌ فوق با مراجعه به متون موجود درباره این دیدگاه‌ها به روش تحلیلی و عقلی بررسی خواهد شد.

the physical causal closure and its relationship with the causality of the natural agents from the perspective of ‘allāmah ṭabāṭabā’ī’

the existence of nature and the occurrence of causality in its elements are accepted facts in various branches of knowledge. except for a few skeptics or idealists, no one denies it, but the independence of nature from the non-physical elements and the exclusivity of causality within its constituents have their proponents. one corresponding claim is the physical causal closure. this principle asserts that physical phenomena arise from physical causes and the non-physical element either does not exist, or if it does, it does not intervene or have an explanatory role. therefore, there is no need to consider the role of non-physical factors in explaining physical events. muslim philosophers also believe that physical events are caused by the specific nature of objects, and nature itself is the &direct agent.& such a view is susceptible to being assumed same as the principle of physical causal closure. philosophical investigations show that this perspective is not the same as the principle of causal closure because philosophers reject the exclusivity of causality in physical causes by accepting non-physical causes, soul and their involvement in physical events. therefore, the confinement of the investigation methodology of nature to sense and experience is denied. ‘allāmah ṭabāṭabā’ī also holds this view. therefore, he cannot be considered in agreement with proponents of the causal closure. this matter is examined through analytical and rational methods by referring to existing texts on these perspectives.