مبدا فاعلی وحی قرآنی از نگاه متکلمان اسلامی و آراء جدید

وحی قرآنی به جهت آنکه اساس و زیر بنای معرفت دینی و تعالیم اسلامی می‏باشد، مبدا فاعلی آن از اهمیت والایی برخوردار است؛ زیرا اگر الهی بودن آن مورد شک و تردید قرار گیرد، معرفت‌بخشی آن زیر سوال خواهد رفت. برخی نواندیشان، الهی بودن وحی قرآنی را به چالش کشانده و قائل به بشری بودن وحی قرآنی شده‏اند. برای باسابقه جلوه دادن دیدگاه خود فاعل بشری داشتن  را به برخی از متکلمان سنتی نیزنسبت داده‏اند. از این رو ضروری است که فاعلی وحی قرآنی از دیدگاه متکلمان سنتی و آراء جدید با تکیه به منابع دینی بررسی گردد.این نوشتار با روش تحلیلی، توصیفی و تطبیقی در صدد بررسی دیدگاه‏های متکلمان اسلامی که تفسیر سنتی از وحی دارند و آراء جدید با اتکا به منابع دینی است که آیا از متکلمان سنتی کسی قائل به بشری بودن وحی قرآنی هستند؟ بعد از بررسی دیدگاه‏ها به این نتایج رسیده است که متکلمان سنتی بر الهی بودن وحی قرآنی اتفاق دارند. آیات و روایات نیز بر آن دلالت دارند و بشری بودن وحی قرآنی با منابع دینی سازگاری ندارد.

the efficient origin of quranic revelation: perspectives of islamic theologians and modern thinkers

the quranic revelation is the foundation and basis of religious knowledge and islamic teachings. thus, the efficient origin of this revelation holds paramount importance. if its divine nature comes under doubt, its enlightening role would be questioned. some modern thinkers have challenged the divine nature of quranic revelation and believe in its human origin. in order to show that their standpoint has a history, they have even attributed human agency to certain traditional theologians. therefore, it is necessary to examine, based on religious sources, the efficient origin of quranic revelation from the perspectives of both traditional theologians and modern thinkers.using analytical, descriptive, and comparative approach, and based on religious sources, this paper aims to investigate the views of muslim theologians, who hold a traditional interpretation of revelation, and the opinions of modern thinkers. it determines whether any of the traditional theologians asserts the humanness of quranic revelation or not. after examining the standpoints, it has been concluded that traditional theologians unanimously affirm the divine nature of quranic revelation. moreover, verses and narrations also indicate the divine aspect, rendering the human origin incompatible with religious sources.