بررسی صعوبت حسن فاعلی در فعل اخلاقی

از اجزاء گسترش معنویت و اخلاق، توجه به ملاک فعل اخلاقی در مکتب اخلاقی اسلام (یعنی قرب اختیاری) است که هم حسن فعلی و هم فاعلی موجب آن می‌گردد. حسن فاعلی یعنی: خلوص نیت اگر باشد، در پذیرش عمل مربوطه تردیدی نیست و همچنین اگر اصلاً نباشد، در عدم پذیرش عمل مربوطه تردیدی نیست. اما اگر نیت قرب مغشوش گردد، بنا بر ظاهر روایاتی مانند «انا خیر شریک»، عمل مردود و غیر قابل پذیرش است. درحالی‌که اگر این‌گونه باشد، اکثر انسان‌ها از کمال و سعادت و رضوان الهی محروم شده و دین اسلام حرجی می‌گردد و مسلمانان دچار یاس می‌شوند. مقصود ما از صعوبت حسن فاعلی همین است. در نوشتار حاضر، چهار راه‌حل به روش نقلی تحلیلی در برابر صعوبت مذکور ارائه شده است: «رفع صعوبت با تدقیق در مفهوم شرکت»، «رفع صعوبت با توجه به کیفیت عمل»، «پذیریش صعوبت و جبران آن با فضل و رحمت الهی یا شفاعت معصومین:» و «تشکیکی بودن مراتب قرب».

difficulty of good intention of the agent in moral act

one factor of the promotion of spirituality and morality is the criterion of moral act in the islamic school of moral thought (voluntary proximity to allah) required by both the very good act and good intention of the agent. when good intention of the agent, i.e. the sincere intention, is there, the action will be undoubtedly accepted; and it will be rejected, otherwise. if the intention of proximity were impure, the act would be rejected according to the apparent meaning of some traditions such as &i am a good partner&. if that were the case, most people would fail to attain perfection happiness and allah’s pleasure left alone in despair, and islam would be a cause of strait. this is what we mean by the difficulty of good intention of the agent.    in their essay and adopting a descriptive-analytic method, the authors have proposed four solutions: 1- &a close look into the concept of partnership 2- &dealing with the quality of the act 3- &embracing the difficulty but counterbalancing it through divine mercy or the intercession of infallible saints and 4- &that the stages of proximity is graded&.