گونه شناسی مُعتبِر و بررسی خصوصیات آن‌ها از دیدگاه نظریه‌ی اعتباریات علامه طباطبایی

نظریه اعتباریات علامه طباطبایی، نظریه‌ای بدیع در حوزه‌های مختلف است که دارای لوازم و آثار معرفتی متعددی می‌باشد. مقاله حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی سعی دارد با جمع‌‌بندی نظرات علامه در آثار مختلف ایشان، تقسیم‌بندی جدیدی از نظریه اعتباریات را بر حسب معتبر عرضه کند که در آثار علامه ذکری از آن به میان نیامده است. جمع‌‌بندی نگارند‌گان بدین‌صورت است که از دیدگاه علامه، اعتبارکننده در دو سطح فردی و اجتماعی قرار دارد. در حوزه اجتماعی، اعتبارکننده می‌تواند عقلا یا شارع باشد که هر کدام خصوصیات منحصر به ‌فرد خود را دارند و بررسی این خصوصیات می‌تواند از اشتباه در به‌کارگیری هر یک به‌جای دیگری جلوگیری کند. برخی از خصوصیات اعتبار عقلا و شارع مشترک هستند؛ مثلاً هر دو دارای مصلحت و حسن و قبح و [همچنین] حاوی اثر واقعی و هدایت‌کننده به ‌سوی سعادت هستند. اما از طرف دیگر، اعتباریات شارع بر خلاف اعتباریات عقلا، از احساسات و نیاز سرچشمه نمی‌گیرند. براى تکمیل خلقت بشر هستند، اما هرکدام مصادیق متفاوتی دارند. به‌علاوه، در ساحت خداوند، ادراکات اعتباری راه ندارد

The Typology of the Source of Mentallyposited Perceptions and their Examination in the light of Allamah Tabatabaii’s Theory

Allamah Tabatabaii’s theory of mentallyposited perceptions is an innovation in different fields achieving cognitive outcomes. Having adopted a descriptivesynthetic approach in their article, the authors tried to sum up Allamah’s ideas in his various works and then to present a new classification of his theory in terms of the source of those perceptions unmentioned in his works.  The authors have summed up Allamah’s theory that the source of mentallyposited perceptions might be proposed at two levels: individual and social. At the social level, the source of mentallyposited perceptions can be the Wise or the Lawgiver each of whom have their exclusive characteristics. The study of those characteristics helps us not confuse one for another. Some characteristics are common between the Wise and the Lawgiver; for example, both observe expediency and the good or bad, have real influence and guides toward happiness. However, unlike the mentallyposited perceptions by the Wise, those posited by the Lawgiver do not stem from our needs or feelings. They have their own different instances for the perfection of man. Furthermore, mentallyposited perceptions have no room in Divine Presence.