بررسی پیوند معرفت تصوری و تصدیقی با تاملی معناشناسانه در قاعده ما لا حد له لا برهان علیه
|
|
|
|
|
نویسنده
|
انتظام محمد
|
منبع
|
حكمت اسلامي - 1397 - دوره : 5 - شماره : 3 - صفحه:83 -104
|
|
|
چکیده
|
فیلسوفان مسلمان با استناد به قاعده «ما لا حد له لا برهان علیه» و «ما لا برهان علیه لا حد له» پیوند معرفت تصوری و تصدیقی انسان را نسبت به برخی موجودات نشان داده و امکان یا امتناع یکی از آندو را دلیل بر امکان یا امتناع دیگری معرفی کردهاند. در این مقاله، نخست به اختصار از چیستی و اقسام حد و برهان سخن به میان آمده و سپس مفاد اصل و عکس این قاعده تشریح شده است. در ادامه، با توجه به ادله و مستندات قاعده، به این نتیجه دستیافته ایم که مفاد برخی از این ادله، تثبیت ملازمه کلی بین معرفت تصوریِ حاصل از حد وجودی و معرفت تصدیقیِ برگرفته از برهان لم مطلق است و برخی دیگر نیز از جهت وجود و عدم بر ملازمه بین دو نوع معرفت، دلالتی ندارند. مطابق مفاد دلیلی دیگر میتوان ملازمه بین حد و برهان لم مطلق را به حد ماهوی نیز تعمیم داد و در مورد کلیت یا جزئیت گزارههای حاکی از ملازمه وجودی و عدمی بین دو نوع معرفت، قائل به تفصیل شد.
|
کلیدواژه
|
حد وجودی، حد ماهوی، برهان لم، برهان لم مطلق، مشارکت حد و برهان
|
آدرس
|
دانشگاه مفید, ایران
|
پست الکترونیکی
|
entezammohammad66@gmail.com
|
|
|
|
|