بازنمایی رویکردهای جریان‌های انحرافی به مفاهیم و آموزه‌های مهدوی با تاکید بر «تاویل و تطبیق»

آموزه موعود نجات‌بخش و جایگاه رفیع آن، باعث هرچه بیشتر شدن انگیزه فرقه ها در تاویل معارف مهدوی و ارائه برداشت های متناسب با محتوای جریان های انحرافی بوده است. فرقه ها با تاویل و تطبیق گزاره های مهدوی، در پی زمینه سازی اقناع اندیشه موعودباوران و بهره مندی از حمایت ایشان در بقای جریان فرقه بوده اند. این جستار با روش توصیفی تحلیلی به بازشناسی رویکرد فرقه های انحرافی به آموزه مهدویت می پردازد. نتایج تحقیق گویای این مطلب است که این دست برد نه‌تنها در اصل آموزه مهدویت، بلکه در ویژگی ها و خصوصیات موعود نیز رخ داده است. تاویل در اصل مهدویت، در مواردی منجر به بروز مهدویت نوعی شده و در موارد دیگر، به نحوه تعدد مهدیان و یا حتی نفی امام مهدی با ظهور نایب ایشان نظر داشته است. ویژگی های قائم نیز در حیطه های مختلفی نظیر خصوصیات ظاهری، مکان های ظهور، مفهوم عدالت و غلبه قائم و حتی افراد و اشیاء همراه ایشان، در راستای ادعای مدعیان دروغین تاویل و تطبیق پذیرفته است.