بازخوانی نظریه ملاصدرا درباره تاثیر مزاج،خلقیات و کیفیات نفسانی بر فاعلیت نفس

ملاصدرا نفس انسان را مصداق همه انواع فاعلی می‌داند؛ اما به عوامل موثر بر فاعلیت نفس اشاره‌ نکرده است. نفس در ظهور این فاعلیت‌ها تحت تاثیر عواملی از جمله مزاج، خلقیات و کیفیات نفسانی است. مزاج امری مباین با نفس است و کیفیات نفسانی، از جمله علم و اراده و قدرت، همان مبادی افعال هستند و خلقیات هم همان کیفیات نفسانی راسخ و ثابت‏شده در نفس به شمار می‏آیند. هریک از این عوامل بر هرکدام از انواع فاعلی تاثیر خاصی دارد. بررسی چگونگی تاثیر و تاثر این عوامل بر فاعلیت نفس و اینکه آیا نفس هم بر این عوامل تاثیری دارد و اینکه آیا انسان می‌تواند به طور ارادی این تاثیرات را بر نفس خود کنترل کند و از این کار چه فوایدی عایدش می‌شود، در این مقاله روشن خواهد شد. بررسی این عوامل راهکارهای مفیدی در امر تعلیم و تربیت نفس در پیش روی انسان باز می‌کند.

A Review of Mulla Sadra's opinion concerning the impact of temper, character and psychological traits on the agency of soul

Though Mulla Sadra believes that soul plays all causes he falls short of mentioning the factors influential on the causality of soul. To play a cause, the soul is under the influence of certain factors including temper, character and psychological traits. Temper is something different from soul; psychological traits which consist of knowledge, free will and power are the origins of actions and character is the psychological traits deeply rooted in the soul. Each factor has its own bearing on the causality of soul. This article aims to study how these factors influence the soul and whether or not the soul can influence back these factors if it intends to do so. Such studies can lead to new results in matters like education.