بیان ژن cyp1a و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی در ماهی زروک ( scatophagus argus) به عنوان نشانگر زیستی آلاینده‌های نفتی

ارزیابی و پایش اثرات آلاینده‌ها در محیط زیست نیازمند تعیین یک نشانگر مناسب است. در این پژوهش کارایی بیان ژن cyp1 و شاخص‌های آنتی‌اکسیدانی به عنوان نشانگر زیستی آلاینده‌های نفتی در ماهی زروک (scatophagus argus) در سه ایستگاه (اسکله صلح‌آباد، جفره و بندرگاه) در شهر بوشهر و نمونه‌های شاهد بررسی شد. بیان ژن cyp1a در کبد در تمامی مناطق اختلاف معنی‌داری با نمونه‌های شاهد داشت. بیشترین میزان بیان ژن cyp1 در ایستگاه صلح‌آباد اندازه‌گیری شد. بیان ژن cyp1a در آبشش ماهی‌های زروک نسبت به نمونه‌های شاهد افزایش معنی‌داری را نشان داد. بیشترین و کمترین میزان بیان ژن cyp1a در آبشش به ترتیب در نمونه‌های صلح آباد و بندرگاه مشاهده شد. میزان آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز بافت کبد در ایستگاه‌های جفره و صلح آباد از نمونه های گروه شاهد و بندرگاه به طور معنی داری کمتر بود 0/05>p اما میزان پراکسیداسیون چربی و گلوتاتیون اس- ترانسفراز با میزان هیدروکربن‌های نفتی همبستگی مستقیمی داشت (0/05>p؛ 0/96=r). با توجه به ارتباط بین بیان ژن cyp1a و شاخص‌های آنتی‌اکسیدانی با میزان آلایندگی می‌توان بیان ژن cyp1a و شاخص‌های آنتی‌اکسیدانی را به عنوان نشانگر زیستی مناسبی برای آلاینده‌های pah در این گونه استفاده کرد.

cyp1a gene expression and antioxidant enzymes in green scat (scatophagus argus) as pahs biomarker

monitoring of the pollutant effects in the biological environment requires the identification of a suitable biomarker. in this study, the efficacy of the expression of the cyp1 gene and the antioxidant enzymes in the scatophagus argus were studied as biomarker of oil pollutants at three stations (bandargah, solhabad and jofreh) and the control samples. cyp1a gene expression in liver was significantly different from control samples in all regions. the highest cyp1 gene expression was measured in solhabad station. cyp1a gene expression in the gills of green scat fish showed a significant increase compared to control samples. the highest and lowest cyp1a gene expression was observed in the gills in solhabad and bandargah samples, respectively. the amount of superoxide dismutase and catalase of liver tissue in jofrah and solhabad stations were significantly lower than the control (p<0.05). in contrast, the rate of lipid peroxidation and gst were directly correlated with the amount of polycyclic aromatic hydrocarbons (p<0.05, r=0.96). due to the relationship between cyp1a gene expression and antioxidant markers and the level of contamination, cyp1a gene expression and antioxidant markers can be used as a suitable biomarker for pah contaminants in this species.