ارزیابی اثرات سن، جنس و مراحل تولیدمثلی روی شاخص‌های خونی، ایمنی و هورمونی شگ ماهی (Alosa Braschnikowi) دریای خزر (استان گیلان)

شگ‌ماهی alosa braschnikowi دارای بیشترین فراوانی در خزر جنوبی است و یک گونه اقتصادی و ارزشمند به شمار می‌آید. ویژگی های خون شناسی ماهیان یکی از با ارزش ترین شواهد مراحل فیزیولوژیک ماهیان است. برای ارزیابی اثرات سن، جنس و مراحل تولیدمثلی روی شاخص‌های خونی، ایمنی و هورمونی شگ ماهی، 37 قطعه ماهی در ساحل رودسر در بهمن و اسفند 1396 و فروردین، اردیبهشت و آبان 1397 به طور تصادفی صید شد. پس از صید، از ماهیان خون‌گیری شد و بعد از  اندازه گیری شاخص‌های خونی، ایمنی و هورمونی، ماهیان بر اساس جنسیت، رده سنی (3، 4 و 5 سال) و مرحله تولیدمثلی (قبل، هنگام و بعد از تخمریزی) با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد که بین جنس نر و ماده تقریبا در هیچ یک از شاخص‌های خونی، ایمنی و هورمونی اختلاف معنی دار مشاهده نشد (0.05p ). در مقایسه بین سنین مختلف نیز، میزان گلبول های قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت، کورتیزول و mchc دارای اختلاف معنی دار بود (0.05>p ) و شاخص‌های دیگر اختلاف معنی دار آماری نداشتند (0.05>p). مقایسه مراحل مختلف تولیدمثلی اختلاف معنی داری را در بیشتر شاخص‌ها نشان داد. به طور کلی، شاخص های خونی، ایمنی و هورمونی این ماهی متاثر از جنسیت نبود، اما سن روی تعدادی از شاخص ها موثر بود و مراحل تولیدمثلی نیز روی بیشتر شاخص ها تاثیر به سزایی داشت.

Evaluation of age, sexe and reproductive stage effects on hematological, immunological and hormonal factors of Alosa braschnikowi in the Caspian Sea (Guilan Province)

Alosa braschnikowi has the most abundant in the Southern Caspian and is considered as economic and valuable species. Hematological features of fish are one of the most valuable evidence of physiological stages in fish. For evaluating the effects of ages, sexes and reproductive stages on hematological, immunological and hormonal factors of Alosa braschnikowi, 37 specimens were randomly captured from the beach of Roudsar in February, March, April, May and November 2018. After fishing, blood samples were taken from fish and fish were compared based on sex, age groups (3, 4 and 5 years old) and reproductive stages (prespawning, during spawning and postspawning) after measuring hematological, immunlogical and hormonal parameters. The result showed that there was no significant difference in hematological, immunological and hormonal factors between males and females (P>0.05) and only, eosinophils and testosterone had significant difference (p < 0.05). Comparison of different ages also showed that red blood cells, hemoglobin, hematocrit, cortisol and MCHC experienced significant difference (p < 0.05) and other factors didn’t have any difference (P>0.05). Also, in comparison with different reproductive stages, most factors had significant difference. Generally, hematological, immunological and hormonal factors of this fish were not affected by sex and were only partially influenced by age. However, reproductive stages often had a significant impact on these factors.