ریخت‌شناسی و ریخت‌سنجی استخوان دم‌لامه و سنگریزه شنوایی سیاه‌ماهی گونهcapoeta saadii (heckel, 1847) جمع‌آوری شده از حوضه آبریز کرمان

در این پژوهش گوناگونی های درون‌گونه ای در ریخت شناسی استخوان ‌دم‌لامه (یوروهیال) و سنگریزه شنوایی (اتولیت) در گونه سیاه‌ماهی سعدی capoeta saadii (heckel, 1847) از حوضه آبریز کرمان مورد مطالعه قرار گرفت . به این ترتیب که تعداد 48 نمونه ماهی از چهار جمعیت (زرند، کوهبنان، بردسیر و کهنوج) از حوضه آبریز کرمان صید و در الکل %75 تثبیت شد. سپس استخوان دم لامه و سنگریزه شنوایی آن‌ها استخراج شد و ریخت‌شناسی و ریخت‌سنجی آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. ویژگی های استخوان دم‌لامه این گونه به این ترتیب بود: ناحیه قدامی فاقد زائده، سطح شکمی مثلثی‌شکل و ناحیه عقبی شکاف‌دار و پهلوهای شکمی پهن بود. سنگریزه شنوایی آستریسکوس از نوع gyro بود، بخش داخلی آن مقعر و بخش خارجی محدب بود، سطح شکمی صاف و دندانه دار و روستروم و pseudorostrum اغلب نامشخص بود. نتایج ریخت سنجی نشان داد که طول و عرض استخوان دم‌لامه نسبت به فاصله بین دو چشم و فاصله پشت چشم بیشترین نقش را در تمایز جمعیت ها داشت و در مورد سنگریزه شنوایی، نسبت طول میانی سنگریزه شنوایی به طول استاندارد ماهی و طول سر نقش بیشتری داشت. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که گوناگونی‌های ریختی استخوان دم‌لامه و سنگریزه شنوایی در ماهیان آب شیرین نه تنها در تفکیک گونه ها، بلکه در نشان دادن تمایز جمعیت ها به ویژه جمعیت‌های آلوپاتریک اهمیت دارد. با در نظر گرفتن الگوی تنوع ریختی این ساختارها بین جمعیت‌های مورد مطالعه می توان نتیجه گیری کرد که جمعیت های زرند تمایز بیشتری نسبت به سایر جمعیت ها داشتند و این تفاوت احتمالا ناشی از جدایی جغرافیایی این جمعیت نسبت به سایر جمعیت‌ها است.