ضریب استهلاک و کارایی مصرف تشعشع ارقام پنبه برای تراکم‎‏های مختلف کاشت در گرگان

افزایش عملکرد از طریق آگاهی از تاثیر عوامل مدیریتی بر گیاهان و به دنبال آن استفاده‏ حداکثر از ظرفیت محیط، قابل دسترسی است. استفاده از مدل‏های شبیه‏سازی رشد گیاهی، یکی از راهکارهای مفید جهت شناسایی تاثیر عوامل مختلف مدیریتی بر عملکرد می‏باشد. اما استفاده از مدل‏ها در صورتی امکان‏پذیر است که اطلاعات اولیه برای هر گیاه در هر منطقه موجود باشد. در همین راستا به منظور بررسی تاثیر ارقام مختلف پنبه (گلستان، ساحل و سپید) در دو تراکم (250000 و 62500 بوته در هکتار) بر روی ضریب خاموشی و کارایی مصرف تشعشع، آزمایشی در گرگان به صورت کرت‏های خرد شده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1390 انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر ارقام بر ضریب خاموشی و کارایی مصرف تشعشع معنی‏دار نبود. با افزایش تراکم بوته در واحد سطح، ضریب خاموشی به صورت معنی‏داری از 0/87 به 0/61 کاهش یافت. این در حالی بود که کارایی مصرف تشعشع در تراکم 62500 بوته در هکتار، برابر 1/35 و در تراکم 250000 بوته در هکتار، برابر 3/17 گرم بر مگاژول به دست آمد. در تراکم کشت بیشتر، افزایش شاخص سطح برگ و بسته شدن سریع‏تر کانوپی در زمان‏های وقوع دمای بیشتر هوا، باعث افزایش کارایی مصرف تشعشع شد.

Extinction coefficient and radiation use efficiency of cotton varieties for different planting densities in Gorgan

Knowledge of management factors effect on plants and consumption the maximum capacity of environment can increase crop yield. Application of crops growth simulation models is a valuable approach to identify the impact of various management factors on yield. If the necessary information of each crop in each region is accessed, it is possible to use crop growth models. The aim of this study was to evaluate effect of planting density (250000 and 62500 plants per hectare) and cotton varieties (Golestan, Sepid and Armaghan) on extinction coefficient and radiation use efficiency. The experiment was carried out as split plot design based on randomized complete block design whit three replications in 2011. The plant density was as main plot factor while cotton varieties were considered as subplot factor. The results showed that effect of variety on the extinction coefficient and radiation use efficiency was not significant. Extinction coefficient decreased significantly from 0.87 to 0.61 when plant density was increased. However, the radiation use efficiency was 1.35 and 3.17 g.MJ1 respectively for 62500 and 250,000 plants per hectare density. Higher plant density increased leaf area index and canopy closure at higher temperatures which caused to increase the radiation use efficiency in 250,000 plants density.