تاثیر غلظت‎های مختلف‌ توکسین قارچ ورتیسیلیوم بر رشد نسبی کالوس‌ ارقام پنبه

بیماری ورتیسیلیومی از مهم‎ترین بیماری‌های پنبه کشور است که منجر به محدودیت‌ کشت و کاهش عملکرد می‌شود. در تحقیق حاضر، از توکسین قارچ ورتسیلیوم (verticillium dahliae) به عنوان عامل گزینش سلول‌های بافت کالوس ارقام پنبه جهت تحمل به این بیماری استفاده شد. ریزنمونه‌ها از گیاهچه‌های سترون 7 روزه تهیه شدند و در محیط‌کشت ms به همراه دو میلی‌گرم بر لیتر از هورمون‌های naa و bap کشت شدند. پس از توزین اولیه، کالوس‌های حاصله به محیط‌ کشت جدید با غلظت 0/3 و 0/5 میلی‌گرم بر لیتر از هورمون‌های naa و bap به همراه غلظت‌های صفر (شاهد)، 5، 10، 20 و 30 درصد توکسین قارچ ورتیسیلیوم منتقل شدند و پس از سه هفته، رشد نسبی کالوس‌ها محاسبه شد. بیشترین میزان رشد نسبی کالوس‌ها در محیط‌کشت بدون توکسین و کمترین میزان رشد در غلظت‌های 20 و 30 درصد توکسین بود. رشد نسبی کالوس در رقم پنبه گلستان در محیط‌ کشت بدون توکسین و در غلظت توکسین 5 درصد به ترتیب با 115/2 و 100 درصد بالاترین میزان بود و در مورد رقم ساحل، در غلظت‌های توکسین 20 و 30 درصد به ترتیب با 24/5 و 8 درصد کمترین میزان رشد نسبی مشاهده شد. تغییر رنگ کالوس‌های ارقام گلستان، کوکر100 ویلت و ساحل که به رنگ سبز متمایل به سفید بودند در غلظت‌های 5 و 10 درصد خیلی محسوس نبود اما با افزایش غلظت توکسین تا 30 درصد به رنگ شیری متمایل به قهوه‌ای درآمدند. در رقم بومی‌هاشم‌آباد، کالوس‌ها کرم رنگ بودند و با افزایش درصد توکسین از 5 تا 30 درصد به دامنه‌ای از قهوه‌ای تغییر رنگ دادند که نشان دهنده تاثیر توکسین بر روی خصوصیات ظاهری کالوس‌ها بود. لذا در شرایط درون شیشه‌ای با انتخاب کالوس‌های مناسب‌تر، می‎توان  غربال‌ گیاهان متحمل را تسریع نمود.

The influence of different concentrations of toxin fungus Verticillium on relative growth rate of callus in cotton cultivars

Verticillium disease is one of the most important cotton diseases which led to limitations in cultivation and yeild reduction. The study was used fungal toxin Verticillium as selection agent of cotton callus cells resistant. The explants were prepared from sterilized 7days old cotton seedling and were cultured on MS medium with 2 mg/l of each growth regulators NAA and BAP in order to produce callus. Following the initial weighing , the resulting callus were transferred to the new media mid 0.5 mg/l of NAA and BAP concentrations with zero (control ), 5, 10, 20, and 30 percent pathogen toxins, and after 3 weeks their relative growth was calculated. The highest relative callus growth was in nontoxin medium and the lowest one was in pathogen toxin concentrations of 20 and 30 percent. Golestan made more relative callus growth rate in nontoxin medium and the 5 percent toxin concentration, respectively, with 115.2, and 100 percent. Toxin concentrations of 20 and 30 percent showed the lowest relative growth rate of callus with 24.5 and 8 percent, respectively in Sahel cultivar. Golestan, Coker100 wilt and Sahel calli that were greenwhite colored, didn’t change in 5 and 10 percent of toxin concentrations but discolored to brown with concentration increasing. Callus of Hashemabad Native cultivar that was cream, discolored to brown in the range of toxins from 5 to 30 percent. In general, this color change indicates the effect of the toxin on the quality of calli. So this method can be accelerate the screening of tolerance plant with selection of suitable calli.