بررسی عملکرد ارقام جدید پنبه تحت تاثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته

سابقه و هدف: عوامل و فاکتورهای زیادی منجر به کاهش عملکرد گیاه پنبه در طول دوره رشد آن می‌گردند. از جمله این عوامل می‌توان به مواجه شدن مراحل حساس رشد گیاه پنبه همچون شروع دوره غنچه دهی، گلدهی و قوزه‌بندی با شرایط سخت محیطی از قبیل خشکی و رطوبت نسبی کم در خاک و هوا، درجه حرارت‌های بالا و یا پایین اشاره کرد. یکی از روش های مدیریت زراعی به منظور کاهش اثرات تنش گرمایی بر ریزش اندام های بارده استفاده از ارقام مختلف، تاریخ کاشت و تراکم بوته میباشد. استفاده از ارقام مناسب، تاریخ کاشت و تراکم بوته مناسب توانایی کاهش و تخفیف تنش و بهبود عملکرد وش را دارا می‌باشد. این تحقیق اثرات ارقام، تاریخ کاشت و تراکم‌های مختلف بوته بر عملکرد و اجزاء عملکرد را مورد بررسی قرار می‌دهد. مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد در ارقام جدید پنبه آزمایشی بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد از سال1398 به مدت دو سال اجرا شد. در این پژوهش فاکتور اصلی شامل تاریخ کاشت : 1- کشت اول (در اردیبهشت‌‌ ‌ماه) 2- کشت دوم (کشت پس از گندم)، فاکتور فرعی به صورت فاکتوریل شامل ارقام ا- حکمت 2- لطیف 3-شایان 4- ژنوتیپ snk847 با سه فاصله بین بوته 10، 20 و 30 سانتی متر در نظر گرفته شد. کشت بر اساس فاصله بین ردیف 80 سانتی متر و مصرف 40 کیلوگرم بذر در هکتار انجام شد. عملیات تنک کاری یک هفته پس از سبز شدن مطابق تیمار فاصله بین بوته انجام شد. یافته‌ها: اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم، فواصل مختلف بین بوته برمیانگین عملکرد وش کل بسیار معنی دار بود. میانگین عملکرد وش کل ژنوتیپ snk847 در تاریخ کاشت اول و دوم به ترتیب 2601 و 1734 کیلوگرم در هکتار بود که نسبت به سایر تیمارها از برتری معنی دار برخوردار بود. تراکم بوته بیشتر در واحد سطح باعث جبران کندی رشد اول فصل و رسیدن کنوپی گیاهی به حد مطلوب مقارن با دریافت حداکثر تابش خورشیدی، تولید اسمیلات و اندام زایشی بیشتر می‌گردد و از این جهت تیمار فاصله بوته 10 سانتی متر با تولید 2011 کیلوگرم در هکتار از برتری معنی دار نسبت به سایر تیمارها برخوردار بود. نتیجه‌گیری: بر اساس بررسی های به‌عمل آمده ژنوتیپ snk847 و فاصله بین بوته 10 سانتی متر در هر دو تاریخ کشت قابل توصیه می‌باشد.

investigating the yield of new cotton cultivars affected by planting date and plant density

background and purpose: cotton plant yield is influenced by numerous factors throughout its growth period. notably, critical growth stages, including the onset of budding, flowering, and boll formation, are particularly vulnerable to adverse environmental conditions such as drought, poor soil and air quality (low relative humidity), and extreme temperatures. effective agricultural management strategies, including the selection of appropriate cultivars, optimal planting dates, and plant density, are essential for mitigating the impact of heat stress on the loss of fruiting structures and enhancing crop yield. this study aims to investigate the effects of various cultivars, planting dates, and plant densities on yield and its components.materials and methods: to evaluate yield and its components in novel cotton cultivars, a split factorial experiment was conducted using a randomised complete block design with four replications at the hashemabad cotton research station over a two-year period commencing in 2018. the primary factor examined was planting date: (1) early season planting in may and (2) post-wheat planting. the secondary factor, structured factorially, comprised four cultivars: hikmat, latif, shayan, and the snk847 genotype, alongside three inter-plant distances of 10, 20, and 30 cm. cultivation was conducted with an 80 cm row spacing and a seed rate of 40 kg per hectare. thinning was performed one week after emergence in accordance with the specified inter-plant spacing treatments.results: the interaction between planting date, cultivar, and inter-plant spacing significantly influenced both mean and total yield. the snk847 genotype exhibited superior yield performance on both planting dates, achieving 2601 kg/ha and 1734 kg/ha for the first and second planting dates, respectively, thereby outperforming other treatments. higher plant density per unit area was found to offset the slower growth observed in the early season, enabling the plant canopy to reach optimal levels. this facilitated maximum solar radiation absorption, enhanced assimilate production, and improved reproductive organ development, resulting in a significantly higher yield of 2011 kg/ha with a 10 cm inter-plant spacing compared to other treatments.conclusion: the snk847 genotype and a 10 cm inter-plant spacing are recommended for both planting dates based on these findings.