بررسی کارایی ماشین جین اره ای در فرآوری وش در سطوح مختلف رطوبت، سرعت دورانی و رقم پنبه

سابقه و هدف: عملیات فرآوری حاصل از ماشین جین، در هنگام جداسازی بذر از الیاف پنبه، روی کیفیت بذر و جوانه‌زنی آن موثر است. صدمات‌ مکانیکی، یک مشکل جدی در تولید بذر است که منجر به کاهش ارزش اقتصادی و بیولوژیکی بذر می‌شود. کاهش اثرات منفی صدمات مکانیکی، میزان بذر مصرفی در واحد سطح را کاهش خواهد داد. این تحقیق با هدف کاهش صدمات‌ مکانیکی بذر پنبه و افزایش کارایی ماشین جین اره‌ای و تعیین دور مناسب اره و مقدار رطوبت در دو رقم بذر پنبه حکمت و گلستان انجام شد.مواد و روش‌ها: به منظور افزایش کارایی ماشین جین، اثر سرعت دورانی اره در سه سطح 300 (s1)، 350 (s2) و 400 (s3) دور بر دقیقه، رطوبت وش در سه سطح 5-3 (m1)، 8-6 (m2) و 10-8 (m3) درصد و رقم بذر در دو سطح رقم حکمت (v1) و گلستان (v2)، به وسیله یک آزمایش فاکتوریل در قالب یک طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بررسی شد. با توجه به رابطه خصوصیات فیزیکی بذر با عملکرد ماشین در هنگام فرآوری، پارامترهای طول، عرض، ضخامت، میانگین هندسی، ضریب کرویت و وزن مخصوص ظاهری بذر پنبه تعیین گردید. همچنین، پارامترهای مربوط به ماشین جین شامل مقدار صدمات مکانیکی بذر، درصد عملیات جین‌زنی و ظرفیت موادی اندازه‌گیری شد. داده‌های به دست آمده پس از تجزیه واریانس، تحلیل و معادله رگرسیون بین متغیرهای مستقل (تیمارهای آزمایش) و متغیر وابسته (صفات اندازه‌گیری شده)، تعیین شد.یافته‌ها: افزایش رطوبت، افزایش میانگین هندسی ابعاد ارقام پنبه را به دنبال داشت. افزایش صدمات مکانیکی بذر نیز با افزایش رطوبت از 8-6 درصد به 10-8 درصد، افزایش یافت که دلیل عمده آن چسبیدن الیاف به بذرهای پنبه و افزایش زمان جدا شدن الیاف از بذر بود. نتایج نشان داد که افزایش رطوبت از 5-3 درصد به 8-6 درصد، باعث افزایش درصد عملیات جین‌زنی و ظرفیت موادی ماشین جین در هر دو رقم حکمت و گلستان گردید؛ ولی با افزایش درصد رطوبت به 10-8 درصد، مقدار این پارامترها کاهش یافت.نتیجه‌گیری: نتایج کلی حاصل از این پژوهش نشان داد که دو عامل رطوبت بذر و سرعت دورانی اره ماشین جین، در جداسازی الیاف از بذر پنبه تاثیر دارد. تغییر رطوبت تا حد معینی (8-6 درصد)، موثرتر از تغییر در سرعت دورانی اره ماشین جین در تغییر ظرفیت موادی و عملیات جین‌زنی در هر دو رقم پنبه بود. با توجه به نتایج ارائه شده، سرعت دورانی 350 دور بر دقیقه و رطوبت 8-6 درصد، برای استفاده در ماشین جین اره‌ای و جدا شدن الیاف از بذر پنبه پیشنهاد می‌گردد.

investigating the efficiency of saw gin machine in the processingof seed cotton at different levels of moisture content, rotationalspeed and cotton variety

background and objectives: separating the seeds from the cottonseed with a gin has an effect on seed quality and germination. mechanical damage reduces the economic and biological value of the seeds. the effect of mechanical damage is considered a serious problem in seed production, and reducing this effect leads to an increase in the efficiency of seed utilization. this study was conducted with the aim of reducing the mechanical damage of cotton seed and increasing the efficiency of gin and rotating the saw and moisture content appropriately in two varieties of hekmat and golestan cotton seeds.materials and methods: to increase gin efficiency, the effect of saw rotation in three levels, 300 (s1), 350 (s2) and 400 (s3) rpm, lint moisture content in three levels, 3-5% (m1), 6-8% (m2) and 8-10% (m3) and seed variety in two levels of hekmat (v1) and golestan (v2) varieties were studied in a factorial experiment in the form of a completely randomized design with three replicates. the parameters length, width, thickness, geometric mean, sphericity coefficient and bulk density of cotton seed were determined according to the relationship between the physical properties of the seed and the performance of the machine during processing. in addition, the parameters related to the gin, including the extent of mechanical damage to the seed, percentage of ginning and material capacity, were measured. the data were subjected to analysis of variance and the regression equation between the independent variables (experimental treatments) and the dependent variables (measurable parameters) was determined.results: an increase in moisture content led to an increase in the geometric mean of the dimensions of the cotton varieties. the increase in mechanical damage to the seed also increased with the increase in moisture content from 6-8% to 8-10%. the main reason for this was the adhesion of the fibers to the cotton seeds and the increase in the time for separating the fibers from the seed. the results showed that increasing the moisture content from 3-5% to 6-8% increased the percentage of ginning operations and the material capacity of the gin in both hekmat and golestan varieties; however, as the moisture content increased to 8-10%, the extent of these parameters decreased.conclusion: the general results of this study show that two factors, namely the moisture content of the seed and the rotation of the saw in the gin, have an effect on the separation of the fibers from the cotton seeds. changing the moisture content to a certain degree (6-8%) was more effective than changing the rotation speed to change the material capacity and ginning processes in both cotton varieties. according to the results presented, the rotation speed of 350 rpm and the moisture content of 6-8% are recommended for use in the saw gin and for separating the fibers from the cotton seeds.